واکاوی روند سالانه تابش زمین تاب ایران با داده های دورسنجی

تابش خورشید منبع اصلی انرژی سیاره ی زمین و عامل اصلی کنترل حیات و آب و هوا در سطح زمین به شمار میرود. بنابراین نیاز به کسب اطلاعات درباره ی وضعیت تابش، بلند یا کوتاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. از آن جایی که گردآوری اطلاعات در مورد تغییرات پیوسته ی تابش با روشهای معمولی بسیار مشکل و پرهزینه است، دورسنجی روش بسیار سودمندی است که دید وسیعی از یک منطقه ارایه میدهد. هدف از پژوهش کنونی واکاوی روند سالانه تابش زمین تاب ایران به کمک داده های مرکز ملی هوا و اقیانوس شناسی میباشد. در این پژوهش نخست داده های میانگین روزانه تابش زمینتاب در بازه زمانی 1987/1/1 تا 2016/12/31 به مدت 30 سال و با تفکیک مکانی 1 درجه ی قوسی، در مقیاس جهانی از پایگاه ثبت داده های آب و هوایی برداشت شد. سپس بر مبنای نزدیک به 700 میلیون یاخته، میانگین سالانه تابش زمین تاب جهان و ایران محاسبه و روند هر یک مشخص شد. یافته ها در مقیاس سیاره ای نشان داد که روند تابش زمین تاب کره زمین در هر ده ه 0/4 وات بر متر مربع در حال افزایش است. در حالی که روند تابش زمینتاب ایران زمین در هر دهه بیش از 3 برابر روند جهانی است بطوری که به ازای هر ده ه 1/4 وات بر متر مربع افزایش مییابد. این افزایش چشمگیر ناشی از زاویه ی عمود تابش (همجواری با مدار راس السرطان)، ناچیز بودن پوشش سطحی، خشکی زمین در ایران زمین میباشد. همچنین یافته ها نشان داد که روند افزایش تابش زمین تاب ایران زمین در دوره دوم -2002) (2016 نسبت به دوره نخست (2002 -1987 ) دو برابر میانگین جهانی میباشد. بطوری که میانگین تابش زمین تاب ایران در دوره نخست 264/82 وات بر متر مربع و در دوره دوم 266/78 وات بر متر مربع است که روند چشمگیری را نشان میدهد.

Keywords:

روند , تابش زمین تاب , پایگاه ثبت داده های آب و هوایی , ایران