مجید روزبه - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
مجید رجایی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

مدیریت بقایای گیاهی و بهینه سازی کوددهی نیتروژن از فاکتورهای مهم در پایداری سیستم های بی خاکورزی هستند. به منظور ارزیابی تاثیر روشهای مدیریت بقایای زراعی و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر تجمع نیتروژن نیتراتی خاک در پایان فصل رشد و عملکرد گندم در روش بیخاکورزی، این مطالعه مزرعهای اجرا شد. این پژوهش با استفاده از آزمایش کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب اجرا شد. مدیریت بقایای گیاهی به عنوان کرت اصلی در سه سطح باقی گذاشتن بقایا (R.M1)، بیرونبردن بقایا (R.M2)، و خردکردن بقایای گیاهی با ساقه خردکن (R.M3) و مقادیر مختلف کود نیتروژنه به عنوان کرت فرعی در چهار سطح (N1) 100، 150 (N2)،(N3 ) 200 و(N4) 250 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در نظر گرفته شد. در هر یک از کرتهای آزمایشی، مقدار و اندازه بقایای گیاهی ایستاده و خوابیده و مقدار نیتروژن نیتراتی باقیمانده در خاک بعد از برداشت گندم اندازه گیری شد. نتایج نشان میدهد که روشهای مختلف مدیریت بقایا و سطوح کودی نیتروژن تاثیر معنی داری بر نیتروژن نیتراتی باقیمانده در خاک دارد. تیمار R.M1 باعث تجمع بیشترین مقدار نیتروژن نیتراتی در خاک شده است؛ کمترین میزان نیتروژن نیتراتی در R.M2 مشاهده شده است. تاثیر متقابل R.M1 × N3 نسبت به R.M1 × N4 موجب کاهش تجمع نیتروژن نیتراتی به میزان 22/9 درصد شده است. یافته های این بررسی نشان میدهد که به کارگیری سیستم R.M3 × N3 نسبت به کاربرد جداگانه آنها (R.M3)، تاثیر بیشتری در افزایش عملکرد محصول گندم دارد.

بی خاکورزی، تجمع نیترات، گندم، سطوح کودی نیتروژن، مدیریت بقایا