زینب افشاری پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمد عبدالحسینی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

یکی از پدیده های هیدرولوژیکی با ماهیت بسیار پیچیده که در صورت رخداد، خسارات فراوانی را ایجاد میکند سیلاب است. از اینرو به منظور کاهش خسارات ناشی از سیلاب، لازم است تا با توجه به رویکرد چندمتغیره از تحلیل فراوانی برای انجام فرایند طراحی سازه های آبی و مدیریت و کنترل سیلاب استفاده شود. برای این منظور، در این تحقیق از 40 سال داده های روزانه اندازهگیری شده ایستگاه هیدرومتری آق قلا واقع بر رودخانه گرگانرود جهت تعیین سیل طرح براساس توابع مفصل استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که بهترین تابع مفصل برازش داده شده بر داده ها، مفصل t-EV است. همچنین دوره بازگشتهای توام با استفاده از مفصل منتخب برآورد گردید. نتایج نشان میدهد که رخداد واقعه ای با مقادیر دبی اوج و حجمی معادل با دوره بازگشت 100 ساله در حالت یک متغیره، در حالت توام یا دارای دوره بازگشت برابر 83 سال و در حالت توام و دارای دوره بازگشتی برابر 126 سال است. تفاوت مقادیر دبی اوج و حجم در حالت دو متغیره در مقایسه با حالت یک متغیره نشان میدهد که تحلیل یک متغیره وقایل هیدرولوژیک به علت عدم در نظر گرفتن تمامی مشخصه های موجود در یک پدیده به دور از خطا نیست و بر این اساس انجام تحلیل به صورت چند متغیره و دستیابی به دوره بازگشت توام توصیه میشود.

سیل، حوزه گرگانرود، توابع مفصل، دوره بازگشت یک متغیره، دوره بازگشت توام