لیلا کوکبی - کارشناس سیستم اطلاعات جغرافیایی

شهرها در هر نوع سطی که استقرار یافته نیازمند امکانات و تأسیسات مختلف شهری خواهند بو د. عواملی از قبیل عوارض زمین، وضعیت اقلیمی و آب و هوایی مانع از آن می گردد که کلیه سطوح شهر برای کاربریهای مورد نیاز استفاده شود، از طرفی عدم توجه به شرایط اقلیمی منطقه منجر به بروز اثرات زیست محیطی می گردد لذا برنامه ریزی تخصیص کاربری زمین به تاسیسات در مراحل مختلف ضروری است. امروزه از مدلها و تکنیک های بهینه سازی مختلفی برای مسئله های پیچیده مکانیابی ، از محدوده انتخاب مکان تا تخصیص زمین استفاده می گردد تا امکان مدیریت یکپارچه را فراهم شود زیرا مدلها می توانند در تصمیم گیری برای طرح ،کارکرد و مدیریت کمک کنند . دراین تحقیق از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان ابزاری جهت تولید اطلاعات مکانی مورد نیاز جهت تفسیر و تحلیل داده های توصیفی استفاده گردیده است و سعی گردیده است تا از طریق مکانیابی اصولی تاسیسات، گامی در جهت توسعه پایدار سرزمین برداشته و خسارات ناشی از عدم برنامه ریزی یا برنامه ریزی سنتی و غیر اصولی به حداقل رسانده شود. ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه های کلان حوزه آبخیز شیراز- نی ریز بررسی گردیده و شهر شیراز بر اساس ژئوهیدرومورفولوژی مناطق خشک و نیمه خشک به 3 پهنه تقسیم گردیده است.پهنه ها شامل پهنه طبیعی، شهری و کشاورزی بوده و هریک از لحاظ خصوصیات کاربری کلان،وضعیت شیب، ارتفاع و توان زمین بررسی و مقایسه گردیده اند. در ادامه با توجه به نتیجه گیری های حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی و با توجه به مقر قرارگیری پهنه ها و با در نظرگیری تاثیرات تجمعی بالادستی، مکانیابی تاسیسات آب وفاضلاب بر مبنای اصول توسعه پایدار انجام گردیده و پیشنهاداتی جهت برنامه ریزی جانمایی تاسیسات ارائه گردید.

دور سنجی، حوزه آبخیز، شیراز، تاسیسات، تصاویر ماهواره ای