علی محمد احمدی قراچه - استادیار،گروه روانشناسی وعلوم تربیتی،دانشگاه پیام نور
حسین دوکوهکی - کارشناسی ارشدعلوم تربیتی(گرایش تکنولوزی آموزشی)،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحدشیراز

هدف پژوهش حاضر مقایسه مولفه های برنامه درسی در دو رویکرد رفتارگرایی و سازنده گرایی اجتماعی می باشد. در نظریه رفتارگرایی برنامه ریزی درسی بر اکتساب قابلیت های ویژه توسط دانش آموزان متمرکز است، تکالیف یادگیری اغلب به واحدهای کوچک قابل تعریف شکسته میشود، به طوری که دانش آموز بتواند بر مهارتهای گوناگون تسلط یابد. در تمام موارد رفتار تحت کنترل محیط است. معلم باید رفتار را به صورت واژه های خاصی که قابل مشاهده است در آورد. و ارزشیابی با هدف ارزیابی عملکرد فرد و از طریق اندازه گیری کمیت یا کیفیت رفتارهای بیرونی انجام می گیرد. بنابراین سیستم آموزشی در این رویکرد به وسیله معلم کنترل میشود و دانش آموز در مسیری که مراجع بیرونی برای او ترسیم کرده اند گام برمی دارد. اما در رویکر سازنده گرایی اجتماعی دانش توسط فرد و از طریق تعامل وی با محیط و دیگر یادگیرندگان بنا می شود. به عبارت دیگر سازنده گرایی نظریه ای است در خصوص اینکه چگونه یادگیرنده به نحوی بی همتا دانش را از تجربه بنا می کند. سازنده گرایی از نظر فلسفی در نقطه ی مقابل رفتار گرایی و شناخت گرایی، که هر دو دارای زیر بناهای فلسفی ریالیستی هستند، قرار دارد. سازنده گرایان معتقدند که مهمترین اهداف یادگیری در کلاس درس شامل حل مساله، استدلال کردن، مهارت های تفکر انتقادی، کاربرد تاملی و فعال دانش و مهارتهای خود تنظیمی هستند بعلاوه در چشم انداز سازنه گرایی، فرایند یادگیری به خودی خود به عنوان مهترین هدف یاگیری و موضوع تربیتی قلمداد می شود. بنابراین در این رویکرد، معلم به عنوان راهنما، به عنوان کسی که به دانش آموزانش اختیارات لازم را می دهد و انگیزه و توانایی آن ها را برای افزایش یادگیری و توسعه ی تفکر آن ها را با ایجاد محیطی باز برای سوال کردن و هم چنین مخالفت های مستدل با سایر نظرات را مهیا می کند شناخته می شود. بنابراین در رویکرد رفتار گرایی معلم و محیط محور یادگیری قرار می گیرند اما در رویکرد سازنده گرایی اجتماعی یادگیرنده و تجربه وی مرکز یادگیری قرار می گیرد.

مولفه های برنامه درسی ،یادگیری، رفتارگرایی، سازنده گرایی، سازنده گرایی اجتماعی