مسلم قبادیان - عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان علامه طباطبایی لرستان
زینب دولتشاه - کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

محتوای درسی و پیامهای آنها، نقش بسزایی در رشد دانش آموزان و سلامت فرآیند شکل دهی هویت انسانی و ارزشی آنها دارد. از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر عبارت است از؛ بررسی تحلیلی تصاویر کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم بر اساس مبانی ارزش شناختی برنامه درسی نظام جمهوری اسلامی ایران. در این پژوهش از روش تحلیل محتوا، به شیوه توصیفی استفاده شده است. با توجه به مبانی ارزش شناختی تعلیم و تربیت (ارزش ابزاری طبیعت، کرامت انسان، عدالت، رافت و احسان)، هشت مقولهی عدالت جنسیتی، عدالت در اشتغال، عدالت قومیتی، رافت و احسان، کرامت انسانی، ارزش ابزاری طبیعت، نمادهای دینی و ملی و توجه به خانه وخانواده فهرست بندی گردیده و مقوله های فوق در تصاویر کتاب جستجو شد.در مجموع یافته های به دست آمده از این پژوهش دلالت بر آن دارد، که در تصاویر کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی، در بحث از جنسیت، اشتغال و قومیت، نابرابری و تبعیض وجود دارد، و به مقوله های رافت و احسان و کرامت انسانی و خانه و خانواده توجه چندانی نشدهاست. و به نسبت، نمادهای ملی و دینی و ارزش ابزاری طبیعت بیشتر و بهتر در تصاویر کتاب نمایش داده شده اند.با توجه به یافته ها، پیشنهاد میگردد در خصوص مبانی ارزشی که در تصاویر کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم مغفول مانده، بازنگری صورت گیرد.

تحلیل محتوا، مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی، مولفه های ارزش شناختی