محسن قمشی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران-آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر-مجری طرحهای آب و فاض
عبداله رشیدی مهرآبادی - استادیاردانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور –استاد مدعو دانشگاه آزاد
هادی معاضد - استادیار دانشگاه شهید چمران–استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
غلامرضا جلالی - رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور–استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی شوش

نتیجه حوادث چه طبیعی از قبیل سیل و زلزله و طوفان و غیره و چه مصنوعی از قبیل جنگ و عملیات خرابکارانه و غیره ، آسیب و خسارت است. کاهش خسارت یا جلوگیری از اثرات زیانبار حوادث ، هر چند هم که منجر به بحران نگردد یکی از مسائل پیش روی انسان بوده و هست. نوع تهدیدات و تغییرات بوجود آمده درآنها و آسیب های متعاقب آن ، دلیلی متقن برای تغییر نوع رویکرد کشورها در دفاع و جلوگیری از خسارات متناسب با تهدیدات است. تاسیسات آبی به عنوان یکی از مهم ترین زیرساخت های کشورها موضوعی است که کوچکترین تهدید و آسیب به آنان چنانچه تمهیدات و برنامه های پیشگیرانه و پیش بینانه از قبل آماده نبوده و پرسنل سازمان های مرتبط فاقدآموزش لازم در این زمینه باشند ، قابلیت و امکان ایجاد بحران های اجتماعی ، سیاسی ، بهداشتی و ... را دار هستند.آلودگی منابع تامین آب نیز توسط نفت و مشتقات آن در سالهای اخیر شدت بیشتر یافته و موارد متعددی ملاحظه شده است . ورود نفت خام به رودخانه کرخه به علت پوسیدگی خط لوله 450 میلیمتری انتقال و پخش آلودگی در طول 90 کیلومتر از طول رودخانه ونیز آلودگی رودخانه زاینده رود به علت حادثه شکستگی خط لوله 800 میلیمتری انتقال نفت خام از مواردی است که علاوه بر بعد اقتصادی وایجاد شرایط اضطراری و بحران منطقه ای و نیزایجاد مسائل و مشکلات اجتماعی و وقفه در تاسیسات آبرسانی و هر آنچه متکی بر منبع آبی است از قبیل کشاورزی وصنایع و غیره ، این مسئله مهم را یاد آور می نماید که صنایع و تاسیسات موجود با وضعیت فعلی درجه آسیب پذیری و استعداد تخریب یا وقفه فوق العاده ای دارا هستند که توجه و مطالعات دقیق و گسترده ای را طلب مینمایند. شناسایی دقیق تهدیدات و بحرانهای ممکن و روابط متقابل واحدها و تاثیر بحران مربوط به هر یک از اجزاء سیستم بر روی کل تاسیسات و ارزیابی آسیب پذیری و تحلیل ریسک و اولویت بندی رفع تهدیدات و ارائه برنامه های اصلاحی با توجه به تحلیل های فنی و اقتصادی از روشهایی است که میتواند در تدوین سیاست ها و برنامه های کلان مورد استفاده در تاسیسات آبرسانی کمک شایانی به مدیران مرتبط نماید در این مقاله صرفا به مسایل و مشکلات مربوط به همجواری خطوط لوله و تاسیسات نفتی با منابع آب و از دیدگاه آب شرب و از منظر پدافند غیر عامل بحث و نتیجه گیری شده است.

آلودگی نفتی منابع آب ، پدافند غیر عامل ، خطوط انتقال نفت ، ارزیابی آسیب پذیری ، تحلیل ریسک