ارزیابی اثرات خشک سالی هواشناسی بر افت سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی شهرستان لردگان)

یکی از پیامدهای ناکافی جریان های سطحی و ذخایر زیرزمینی وقوع پدیده بیابان زایی و خشک سالی در سال های گذشته است و سال های آتی را با کاهش شدید منابع آب رو به رو می سازد. از این رو با توجه بر اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر که در شهرستان لردگان استان چهارمحال بختیاری انجام شده، سعی شده است در ابتدا به ارزیابی خشک سالی هواشناسی با روش شاخص باران استاندارد شده یا روش SPI در مقیاس زمانی سالانه، طی بازه آماری سی ساله (1393-1363)، پرداخته شود. و به این منظور از اطلاعات دو ایستگاه هواشناسی لردگان و چلگرد استفاده شد. در مرحله بعد نوسانات سطح آب زیرزمینی این شهرستان طی دوره پانزده ساله (1394-1374) ارزیابی گردید. در انتها ارتباط و اثرات پدیده خشک سالی هواشناسی و میانگین افت سطح آب با استفاده از ضریب تعیین برای 4 سال (1394-1390) به دست آمد. نتایج بررسی ها نشان داد از نظر فراوانی خشک سالی در دو ایستگاه مورد مطالعه 43.33 درصد سال ها در محدوده نرمال و 40 درصد در وضعیت خشک سالی متوسط و 16.66 درصد در وضعیت شدید و 3.3 درصد در کلاس بسیار شدید قرار دارند که هر چه به سال های پایانی دوره آماری نزدیک تر می شویم وضعیت خشک سالی حادتر می شود. بنابر نتایج حاصله با گذر زمان نوسانات سطح سفره زیرزمینی افزایش یافته است به صورتی که در طول 4 سال اخیر (1394-1390) به شدت دچار افت شده که میزان افت سفره ها در طول این 4 سال 57.72 سانتی متر گزارش می شود که مطابق با طبقه بندی ارایه شده توسط زهتابیان و همکاران در وضعیت خیلی شدید قرار دارد. نتیجه ضریب همبستگی با مقدار ضریب 0.9248=(2)R تابع گرادیان نیز گویای وجود ارتباط معنادار قوی میان خشک سالی و افت آبخوان می باشد که بیانگر تاثیرپذیری سطح آب از وقوع پدیده خشک سالی در سال های اخیر بوده است.

Keywords:

خشکسالی , سطح آب , ضریب تعیین