ملیحه مهقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه آسیب شناسی جنگل، موسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی بهاران، گرگان، ایران
قربان شهریاری - استادیار، دانشگاه پیام نور گرگان، گرگان، ایران
محمدرضا کاوسی - دانشیار، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
بیژن آقاپور - دانشجو آموخته کارشناسی ارشد، مربی گروه گیاهپزشکی، موسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی بهاران، گرگان، ایران

بلوط بلند مازو گونه ای از درختان بلوط با نام علمی Quercus castaneifolia از تیره Fagaceae و راسته Fagales می باشد. تیره Fagales دارای هشت جنس و بیش از 1000 گونه گیاهی می باشد که اعضای جنس Quercus در این میان با داشتن حدود 600 گونه مهم ترین عضو خانواده مزبور شناخته می شوند. بلند مازو بومی جنگل های قفقاز و هیرکانی و پراکنش جغرافیایی آن در ایران، به سه استان گلستان (مینودشت، رباط قزلق، علی آباد کتول، شاهپسند، گروگان، پاک گلستان، بندرگز و زیارت)، مازندران (چالوس، نوشهر، بهشهر، ساری، بابلسر، کدوک، نکا و دشت نظیر) و گیلان (منجیل، لاهیجان، بندر انزلی، جنوب هشتپر، تاش، آستارا و مابین آستارا تا اردبیل) محدود می شود. به منظور ارزیابی شدت خسارت بیماری ذغالی بلوط با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی، ترانسکت هایی با فاصله 200 متر از هم در امتداد شمال- جنوب منطقه مورد مطالعه روی نقشه رقومی ترسیم و مرکز گره ها به صورت تصادفی منظم با فاصله حداقل 100 متر در طول تراتسکت ها مشخص شدند. جهت تجزیه و تحلیل و بررسی ارتباط بیماری ذغالی بلوط با عوامل توپوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، درصد شیل و جهات جغرافیایی) و همبستگی رابطه ی ر گرسیون و نقش عوامل تعیین شد. نتایج پژوهش نشان داد ارتباط معنی داری بین میانگین شدت بیماری و ارتفاع از سطح دریا و دصد شیب در منطقه مورد مطالعه مشاهده نشد، دلیل این امر می تواند دامنه ارتفاعی پایین (350-200) درصد شیب پایین (30-5) در منطقه مورد مطالعه باشد. اما جهت شیب نیز یکی از فاکتورهای اصلی وموثر بر میانگین شدت بیماری و آلودگی درختای بلوط بلند مازو در منطقه مورد مطالعه بود. به طوری که هرچه از جهت های مرطوب تر (شمالی و هموار) به سمت جهت های خشک تر ( جنوب- غربی) پیش برویم، نرخ آلودگی و میانگین شدت بیماری نیز افزایش می یابد.

بلوط بلند مازو، بیماری ذغالی بلوط، خصوصیات توپوگرافی و استان گلستان