علی ظفرزاده - کارشناس ارشد بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان مینو دشت

جمع آوری و ذخیره آب باران برای مصارف مختلف از دیرباز در ایران و بسیاری جاهای دیگر معمول بوده است، از جمله موارد استفاده آن میتوان مصرف شرب را نام برد. شهرستان مینودشت با جمعیتی بالغ بر 267862 نفر که حدود 205633 نفر در روستاها سکونت دارند که از این تعداد 12680 نفر دارای 1366 آب انبار جهت جمع آوری آب باران برای مصارف شرب هستند. به همین دلیل آنالیز کیفی(شیمیائی و میکروبی) آبهای جمع آوری شده از پشت بامها در آب انبارها جهت شناسائی منابع احتمالی آلودگی، یافتن روشهای مناسب جهت جمع آوری و ذخیره آب باران و بهسازی مطلوب آب انبارها ضروری بنظر میرسند. برای انجام این تحقیق تعداد 114 نمونه آب برای آنالیز پارامترهای شیمائی و تعداد 69 نمونه آب جهت آنالیز میکروبی از آب انبارها در مدت 8 ماه مورد آنالیز قرار گرفت. قلیائیت و سختی به روش تیتراسیون و فلوئور، کلرور، نیترات و فسفات به روش اسپکترو فتومتری با دستگاه DR-2000 و SQ-300 و فلزات سنگین شامل:آهن، منگنز، کادمیوم، کروم و سرب با دستگاه اتمیک ابزورپشن اندازه گیری شدند. و آنالیز میکروبی شامل: کلیفرمها، اشریشیاکلی و استرپتوکوک فکالیس به روش تخمیر چند لوله ای ، تستهای افتراقی و پورپلیت انجام شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که از نظر پارامترهای شیمیائی(اسیدیته، هدایت الکتریکی،قلیائیت، سختی، کلرور، نیترات و منگنز) در مقایسه با پارامترهای آب آشامیدنی در حد مطلوب می باشد، اما غلظت بعضی از پارامترهای شیمیائی از جمله فسفات در 16%، غلظت آهن در 9%، غلظت سرب در 69% و غلظت کروم در 6% نمونه های جمع آوری شده از حد مجاز بیشتر بوده است. از لحاظ پارامترهای میکروبی در 100 میلی لیتر از نمونه ها، تعداد کلی فرم در 56%، تعداد اشریشیا در 32% و تعداد استرپتوکوک فکالیس در 26% از نمونه های جمع آوری شده بیش از حداکثر مجاز بوده است، که علل عمده آلودگیهای شیمیائی و میکروبی ناشی از نفوذ فاضلابهای سطحی، کشاورزی، فضولات حیوانی، انسانی و هم چنین استفاده از آب رودخانه میباشد. مقدار آب جمع آوری شده از پشت بامها با توجه به میزان متوسط بارندگی حدود 11 لیتر برای هر نفر برآورد شده است که بسیار ناکافی بوده و صرفا برای شرب مورد استفاده قرار می گیرد.

آب باران، جمع آوری و ذخیره آب باران،آنالیز شیمیائی و میکروبی، پوشش پشت بام