زینب کلی وندی - گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت ساخت
جمشید سلحشور - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

افزایش روبه رشد تلفات منابع آب وخاک حوضه های آبخیز در چند ده ه اخیر در اثر بهره برداری غیر اصولی از منابع شدت فزاینده ای یافته است. این موضوع ضمن تشدید وقوع سیلاب ها و افزایش نرخ تولید رسوب و کاهش عمر مفید مخازن سدها موجبات کاهش تولید و تلفات سرمایه های ملی کشور را فراهم نموده است. این مطالعه برای ارزیابی کمی اثرات عملیات آبخیزداری و با هدف ارزیابی کارایی طرح های آبخیزداری و استفاده از نتایج برای تصمیم گیری های آینده انجام گرفته است. برای این منظور در حوضه مورد مطالعه، میزان رسوب موجود در پشت سدهای کوتاه ایجاد شده در منطقه برآورد می گردد و نیز تغییرات شیب آبراهه در نتیجه احداث سدهای کوتاه مذکور بررسی شده و با میزان رسوب و دبی ثبت شده در ایستگاه هیدرومتری در دوره زمانی قبل از احداث سدهای کوتاه و بعد احداث آنها مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرد. نتایج نشان می دهد که دبی پیک ورودی ازm3/s 1,3 درزمان اوج hr0,3 به دبی پیک خروجی m3/s1,165 درزمان hr0,4کاهش یافته است و نیز براساس برآوردهای انجام یافته در کل سازه های مورد مطالعه حدود 117073 مترمکعب رسوب استحصال گردیده است. این بدین مفهوم است که در اثر احداث و وجود سازه های مورد اشاره به همین میزان از کاهش حجم سد چم گردلان جلوگیری شده و در نهایت باوجود این سازه ها عمر مفید سد افزایش یافته است.

سدهای آبخیزداری، رسوب، حفاظت آب وخاک، حوضه سد چم گردلان ایلام