حامد قلی پور - دانشجوی مهندسی عمران گرایش سازه های هیدرولیکی دانشگاه آزاد اسلامی رامسر
علی هوشمندی - هیات علمی و استادیار گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی رامسر

سرریزهای جانبی دارای کاربرد گسترده ای در مهندسی هیدرولیک است، که به علت حساسیت موضوع نیاز به طراحی و بررسی دقیق دارند. در این فپژوهش جریان عبوری از سرریز جانبی مستطیلی لبه تیز مستطیلی واقع در کانال باز با استفاده از نرم افزار Fluent شبیه سازی شده است.. در این پژوهش پس از درستی آزمایی نتایج مربوطه به توزیع مولفه های مختلف سرعت و زاویه جت خروجی در مجاورت تاج سرریز جانبی پرداخته می شود. نتایج در این مطالعه نشان می دهد، با کاهش عدد فرود، بیشترین و کمترین سرعت طولی در طول سرریز جانبی به ترتیب افزایش و کاهش می یابد. با کاهش عدد فرود، بیشترین سرعت جانبی در طول سرریز جانبی افزایش می یابد، که بیانگر افزایش دبی عبوری از سرریز جانبی است. همچنین توزیع مولفه های مختلف سرعت در برابر تغییرات ارتفاع جریان در روی وسط تاج سرریز برای عدد فرود های متفاوت نشان می دهد، با کاهش عدد فرود، توزیع سرعت طولی در راستای ارتفاع به ویژه در نزدیک تاج سرریز غیر یکنواخت تر می شود. برای اعداد فرود متفاوت، سرعت جانبی تا ارتفاع معینی از روی تاج سرریز افزایش می یابد و سپس با افزایش ارتفاع و نزدیک شدن به سطح آزاد جریان مقدارآن کاهش می یابد. ماکزیمم سرعت قایم برای عدد فرود های متفاوت، در نزدیکی تاج سرریز رخ می دهد و با افزایش ارتفاع و نزدیک شدن به سطح آزاد جریان مقدار آن به تدریج کاهش می یابد. با کاهش عدد فرود، سرعت قایم در نزدیکی سطح آزاد جریان به دلیل حرکت جریان به سمت پایین منفی است. در خصوص سطح آزاد جریان در مجاورت سرریز جانبی، با افزایش عدد فرود بالادست، عمق سطح آب در انتهای سرریز جانبی دچار تغییرات شدیدی می شود