حسین موحدیان عطار - گروه بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
علیرضا مصداقی نیا
بیژن بینا

به مخلوطی از مواد جامد و مایع بدست آمده در طی فرآیند تصفیه فاضلاب، لجن گفته می شود، که به علت خطرات آن برای سلامتی انسان و محیط زیست باید قبل از دفع در محیط آن را تصفیه (تثبیت) نمود. لجن تولید شده در تصفیه خانه فاضلاب جنوب اصفهان به روش هضم بی هوازی تثبیت می شود. این روش دارای بوی بد و مشکلات بهره برداری فراوان می باشد. امروزه روش هضم هوازی لجن بدلیل سادگی بهره برداری و مزایای زیاد دیگر مورد توجه قرار گرفته است. لذا هدف از انجام این تحقیق ارزیابی کارآیی و تعیین معیارهای عمده طراحی هاضم هوازی برای تثبیت لجن مخلوط تصفیه خانه فاضلاب جنوب اصفهان می باشد. این تحقیق یک مطالعه تجربی آزمایشگاهی است که به صورت طرح نمونه انجام شد. برای انجام آن یک بیورآکتور شیشه ای ساخته شد و با 5 لیتر لجن مخلوط تهیه شده از تصفیه خانه مذکور در آزمایشگاه بهداشت محیط دانشکده بهداشت بارگیری شد. عمل هضم هوازی لجن با هوادهی محتویات بیورآکتور برای یک دوره سه هفته ای ادامه یافت. در طول هر دوره 6 بار(هفته ای 2 بار) از محتویات بیورآکتور نمونه برداری شد و طبق روشهای استاندارد مورد آزمایش قرار گرفت. این تحقیق در فاصله زمانی پاییز و زمستان سال 1377 و بهارستان 1378 به مدت 5 دوره ادامه یافت. برای ارزیابی و روند پیشرفت هضم هوازی و تعیین معیارهای طراحی، مقادیر پارامترهای TS ،TSS،TVS،VSS،COD و درصد کاهش آنها و همچنین میزان بارگذاری در طول هضم هوازی مورد بررسی قرار گرفت. این پارامترها بعد از گذشت 18 روز از زمان ماند هضم بترتیب برای 45/22 ، 49/3 ، 52/36 ، 52/28، 43/03 درصد کاهش یافتند و نمودارهای روند تغییرات هر یک از پارامترهای فوق و میزان بارگذاری رسم و ارتباط هر یک از پارامترها با یکدیگر و زمان ماند هضم بوسیله آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تفاوت ضرایب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته های این تحقیق نشان داد که لجن مخلوط تصفیه خانه مذکور بروش هضم هوازی بخوبی قابل تثبیت بوده است و هاضم هوازی توانسته است بعد از گذشت حداقل 11 روز کاهش 40 درصدی مواد فرار را که شاخص پایانی عملیات هضم است فراهم نماید. این میزان تثبیت با حداکثر بارگذاری برابر 1/45 کیلوگرم جامدات فرار کل بر متر مکعب بر روز بدست آمد.

پردازش لجن، تثبیت لجن، هضم لجن، هضم هوازی لجن، لجن مخلوط شده