احمدرضا یزدانبخش - استادیار دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ش
علیرضا مصداقی نیا - استاد دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهرا

سالیان متمادی است که تصفیه بیهوازی بعنوان یک راه حل تثبیت فضولات حیوانی و لجن فاضلاب شهری به شمار می رود، ولی وقتی این تکنولوژی بنا به ضرورت جهت تصفیه فاضلابهای صنعتی بکاربرده شد، طرحهای جدید و سیستم های با سرعت بالا توسعه یافتند. اخیراً حجم زیادی فاضلاب در راکتورهای با سرعت بالا تحت عمل تصفیه بیهوازی قرار می گیرد. در این راکتورها زمان ماند هیدرولیکی (HRT) و زمان ماند جامدات (SRT) از یکدیگر مجزا می باشند. این جداسازی باعث میشود که میکروارگانسیم هائی که رشد کند دارند مستقل از جریان فاضلاب در داخل راکتور نگه داشته شوند. در خلال سالهای گذشته اصول طراحی متعددی جهت جداسازی HRT، SRT توسعه یافته است. گرچه بعضی از این طرح ها در مقیاس کامل در سراسر جهان بکار برده شده اند. یکی از فرایندهای جدید بیهوازی با سرعت بالا. فرایند بستر سیال می باشد. این فرآیند و مقایسه آن با فرآیندهای مطرح دیگر بیهوازی. ویژگیها خصوصیات طراحی و جنبه های کاربردی فرایند مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. همچنین در این رابطه دو راکتور بستر سیال بیهوازی با محیط ماسه و گرانول کربن فعال در مقیاس آزمایشگاهی راه اندازی و عملکرد آنها در حذف COD مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد، بعد از ایجاد شرایط پایداری و بارگذاری (فرمول در متن اصلی موجود می باشد) هر دو راکتور راندمان بالائی را در حذف COD نشان دادند بطوریکه میزان حذف COD در راکتور با محیط GAC و ماسه به ترتیب برابر 95/8% و 90/4% حاصل شد.