شبیر ارشدنژاد - هضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات، گروه مهندسی معدن

عدم قطعیت در تمام پروژه های مهندسی وجود دارد. حضور عدم قطعیت در یک پروژه به معنای تحمیل ریسک در انجام آن عملیات است. از آن جا که حجم عملیاتی وسرمایه ای در فعالیت های معدنی بالاست، برآورد و ارزیابی میزان ریسک از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین استفاده از تکنیک های معمول و تکنیک های نوین در تحلیل ریسک برای ارزیابی گزینه های فعالیت های معدنی، موضوع مورد تحقیق در این مقاله می باشد. یکی از گزینه های که در عملیات استخراج یک معدن زیر زمینی بسیار مورد توجه است، چگونگی باز کردن معدن از طریق انتخاب محل تونل اصلی و همچنین فاصله حمل ماده معدنی تا محل تخلیه است. در این مقاله تحلیل ریسک معمولی و فازی برای انتخاب محل تونل اصلی در یکی از معادن نمک زیر زمینی در استان خراسان با نام سلطان آباد – به عنوان یک مطالعه موردی – مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش رایج تحلیل ریسک و همچنین یکروش جدید بر مبنای منطق فازی به تحلیل ریسک 4 گزینه متفاوت در طراحی این معدن زیرزمینی پرداخته شده است. بر مبنای شبیه سازی کامپیوتری و روابط معمول در خزش و کرنش مجازسنگ نمک میزان عمر متوسط هر یک از چهار تونل با توجه به خصوصیات ژئومکانیکی توده سنگ در هر یک ازمناطق مورد بررسی، تعیین شده و با یک تابع احتمال استاندارد، میزان احتمال تخریب تونل ها – در طول عمر معدن – معین شد. سپس میزان ریسک هر یک از گزینه ها برآورد شده و گزینه ای که دارای کمترین ریسک بر مبنای مقدار میانگین بدست آمده از دو روش مورد بحث بود، برگزیده شد. بنابراین پیشنهاد می گرددد که ابتدا از تحلیل ریسک به روش معمول و سپس به روش فازی برای ارزیابی پروژه های معدنی که معمولا به علت پیچیدگی ساختاری، دارای عدم قطعیت فراوانی می باشند، استفاده گردد.

تحلیل ریسک ، تحلیل پایداری تونل ، منطق فازی ، خزش در سنگ