فرهاد محمدی - دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

برای درک بلاغت زبان فارسی و کشف و شناسایی قواعد و اصول آن، باید از مطالعه و تحلیل ساخت های نحوی آن شروع کرد. تنها از این طریق است که مشخص می شود که ساخت های نحوی در حالت عادی و خنثی چه نظم و ترتیبی دارند و در موقعیت هایی که القای غرض بلاغی و معنای خاصی مد نظر است، چه تغییراتی پیدا می کنند؛ زیرا ساخت نحوی که همان چگونگی نظم و ترتیب اجزاست، بر اساس معنا و اغراض بلاغی شکل می گیرد. هر نوع تغییر در جایگاه دستوری و معمولی اجزا ، دگرگونی در صورت جمله ها و هرگونه حذف یا اضافه ای که در کلام صورت می گیرد، ناشی از اغراض بلاغی است. در این نوشتار با تکیه بر سخن سعدی به عنوان نمونه ی بارز بلاغت زبان فارسی، مهم ترینکانال های بلاغت در نحو زبان فارسی که انتقال معنا و القای اغراض بلاغی از طریق آنها صورت می گیرد، بررسی می شود. همچنین نشان داده می شود که معمولا با هرکدام از این کانال ها چه معانی و اغراض و مقاصدی بیان می شود

بلاغت، زبان فارسی، ساخت نحوی، آثار سعدی