لیلا نوروز پور - عضو هییت علمی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گلستان
نفیسه قربان پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان

تحلیل متون ادبی با رویکردهای جدید، منجر به درک دقیق تر متن و دربافت معناهای نهفته در آن می شود. تحلیل انتقادی متن با ابزارهای زبانی؛ تحلیل فرایندها و کنشگران و ارتباط بین آنها، واژگان به کار رفته، و دیگر ساختارهای نحوی قدرت را بازنمایی می کند و ساخت های ایدیولوژیک را نشان می دهد. این مقاله با بررسی یکی از مکالمه های تاریخ بیهقینشان می دهد که توصیف بافت زبانی چگونه میتواند معنای متن را توسعه دهد و درنتیجه درک دقیق تری در اختیار خواننده قرار دهد. با بهره گیری از چنین رویکردهایی می توان به سطح خواننده آرمانی متن رسید. این پژوهش درضمن یکی از وجوه امتیاز تاریخ بیهقی را نشان می دهد که به مثابه متنی گفتمانی، ساختار قدرت در مکالمات اشخاص آن با سطوح مختلف اجتماعی انعکاس دارد و بیانگر پیکربندی اندیشه ها و انتظارات اجتماعی است که برای اعضای جامعه دربار غزنوی پذیرفتنی بوده است.

تاریخ بیهقی، تحلیل گفتمان، ابوالفضل بیهقی، زبانشناسی متن ادبی