عباس حبیب زاده - دانشیار گروه آموزشی روانشناسی تربیتی دانشگاه قم، قم، ایران،
نفیسه نیک سخن شیرازی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه قم، قم، ایران،

زمینه و اهداف: اختلال نقص توجه/ بیش فعالی به عنوان یکی از شایع ترین اختلال های عصبی- رشدی در میان کودکان و نوجوانان، منجر به بروز مشکلاتی برای آنان و اطرافیانشان در مدرسه، خانه و دیگر محیط های اجتماعی می گردد؛ شناسایی و تشخیص زودهنگام این اختلال زمینه های مناسب مداخلاتی که بتواند مشکلات رفتاری این کودکان را کاهش دهد و عملکرد تحصیلی- اجتماعی آنها را بهبود بخشد فراهم می کند و از بروز پیامدهای منفی تحصیلی و هیجانی بیشتر و درگیر شدن در یک چرخه ای از روابط منفی و مشکلات پی در پی پیشگیری می نماید. ضرورت این مهم با توجه به این که این اختلال در بسیاری از موارد با اختلالات دیگری از جمله اختلالات یادگیری، اختلال نافرمانی مقابله ای، اختلال سلوک و اختلال افسردگی و اضطراب، همراه می شود (1) ، (2) ، شیوع آن در بین کودکان حدود 8 درصد گزارش شده است (3) ، روشن تر می گردد. از آنجایی که بروزاین اختلال تحت تاثیر عوامل متعددی می باشد، بدون تردید یک رویکرد درمانی نمی تواند در درمان این اختلال موفقیت آمیز باشد و تاکنون هیچ مداخله درمانی به عنوان درمان اصلی و قطعی برای آن مطرح نشده است و مطالعات مختلف بر اثر بخشی بیشتر ترکیب مداخلات مختلف تاکید دارند (4) ، (5) . بنابراین اتخاذ رویکردهای مختلف درمانی، روندی طبیعی و موجه بوده و تمرکز بر یک یا چند جنبه محدود از مشکلات مربوط از الزامات درمانی می باشد. پژوهش حاضر با هدف معرفی پژوهشهای مربوط به مداخلات درمانی اختلال نقص توجه/ بیش فعالی که در طی سالهای اخیر در داخل کشور انجام شده اند و ارایه یک طبقه بندی برای این مداخلات و همچنین بررسی میزان توجه این پژوهشها به مداخلات زودهنگام و در مرحله پیش از دبستان صورت گرفته است.

اختلال نقص توجه/ بیش فعالی، مداخلات دارویی، مداخلات آموزش والدین، مداخلات شناختی- رفتاری، مداخلات نوروسایکولوژیک، مداخلات ورزشی، مداخلات زود هنگام