بررسی نقش کهن الگوی مار در نشانه های پزشکی جهان و ایران

مار یکی از قدیمی ترین و شایع ترین نمادهای اسطوره ای است که تقریبا در همه ی فرهنگ های باستانی به گونه های مختلف تجلی پیدا کرده است. امروزه کهن الگوی مار در بخش وسیعی از نشانه های مرتبط با حرفه پزشکی و سلامت به کار رفته است. این نقش به شکل یک یا دو مار است که بر گرد عصا و یا جام حلقه زده اند. با توجه به کاربرد وسیع نقش مار در نشانه های پزشکی، پژوهش حاضر به مطالعه ریشه های اسطوره ای مار به عنوان نماد پزشکی می پردازد.این مقاله با روش توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ایی در پی پاسخ به این سوالات می باشد:الف) ریشه اسطوره ای کاربرد مار به عنوان نماد پزشکی چیست ب) آیا نشانه های پزشکی ایرانی از نماد جهانی مار بهره گرفتند نتایج تحقیق نشان داد که شکل مار به عنوان نماد پزشکی به اسطوره آسکلپیوس برمی گردد. آسکلپیوس خدای طبیب در یونان باستان بود و این تصور وجود داشت که وی با کمک مارها بیماران را شفا می دهد. از این رو عصای آسکلپیوس که ماری بر گرد آن پیچیده، نماد پزشکی شد. نقش دیگری که به شکل ماری است که از پایه جامی بالا می رود و نماد حرفه داروسازی شده، به دیگر افسانه یونانی هایجیا دختر آسکلپیوس برمی گردد. کادوکیوس که نشان هرمس است به شکل دو مار به هم پیچیده بر گرد یک عصای بالدار می باشد. این نشان اغلب اشتباها به جای عصای آسکلپیوس به ویژه در آمریکا به عنوان نماد پزشکی به کار می رود. همچنین بررسی ها نشان داد که طراحان ایرانی به نماد جهانی مار توجه داشتند و در طراحی اکثر نشانه های پزشکی آن را به کار بردند.

Keywords:

مار , آسکلپیوس , هایجیا , کادوکیوس , نشانه پزشکی