کمال جعفری - کارشناس ارشد شهرسازی
حوریه باقری - کارشناس ارشد شهرسازی

گردشگری در دنیای امروز به یکی از ارکان اصلی اقتصاد بدل شده است. علاوه بر آن از دیدگاه بسیاری از برنامه ریزان توسعه، صنعت گردشگری یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار است. با ارتقای گردشگری روستایی به عنوان جزیی از صنعت گردشگری، بر مبنای توسعه ی گردشگری پایدار و تبدیل توریسم به موتور محرکه ی اقتصادی منطقه برای بهبود کیفیت زندگی جامعه از اهم مواردی است که نیازمند به اتخاذ راهبردهای مناسب و منطقی متناسب با قابلیت های منطقه ای می باشد چرا که برنمه ریزی اصولی و مناسب بر اساس شناسایی مزیت ها و محدودیت های گردشگری روستایی، نقش موثری در توسعه این مناطق ودر نتیجه توسعه ملی و تنوع بخشی به اقتصاد ملی و منطقه ای دارد، اما رونق گردشگری در هر مکان جغرافیایی در کنار پیامدهای مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی، اثرات زیست محیطی وکالبدی به همراه دارد که در صورت بی توجهی به آنها ممکن است پیامدهای مثبت نیز تبدیل به پیامدهای منفی شده خسارت های جبران ناپذیری را به بار آورد. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات گردشگری روستایی بر عدالت اقتصادی در روستای زیارت استان گلستان انجام شده است. در این پژوهش با مقایسه روستایی زیارت طی 10 سال (85-95)، که مقوله گردشگری در آن رونق گرفته است و طی این سال ها به عنوان روستای هدف گردشگری انتخاب شده است، با شاخص های عدالت اقتصادی، رشد و یا افول کیفیت عدالت اقتصادی در آن سنجیده می شود تا اثرپذیری آن از توسعه گردشگری مشخص گردد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و نحوه ی گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی بوده و برای درک بهتر موضوع علاوه بر مشاهدات میدانی و مصاحبه با ساکنین روستا، جهت دستیابی به اطلاعات جامع تر تعداد 350 پرسشنامه در میان ساکنان روستا به طور تصادفی پر شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از نمونه ها، از روش های آمار توصیفی و استنباطی همچون T تک نمونه ای، کای اسکویر و جهت مشخص نمودن تاثیرپذیرترین عامل مثبت و منفی از گردشگری ساحلی نیز از تکنیک TOPSIS استفاده شده است و در خاتمه این نتیجه استنتاج می گردد که با رشد گردشگری و خلق فرصت های بیشتر در حوزه اقتصادی علیرغم اسیب به برخی از زیرشاخص های عدالت اقتصادی در مجموع سبب رشد این کیفیت در روستا شده است. لذا می توان چنین استنباط کرد که توسعه گردشگری روستای با برنامه ریز درست در برابر کاهش اثرات سوء آن می تواند راهکاری در روستاهای کشور برای کاهش تبعیض اقتصادی باشد.

ارزیابی، گردشگری روستایی، عدالت اقتصادی