نسترن مهری راد - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل
وحیده پیام نور - استادیار گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل دانشگاه گرگان
جمیله نظری - دانشجوی دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل

درختان منابع مهمی از فرآورده های طبیعی هستند و تقریبا دارای یک توانایی بی حد و حصر برای سنتز مواد آروماتیک (شامل آلکالوییدها، کومارین ها، ساپونین ها، فلاونوییدها و ترپنوییدها) می باشند که پتانسیل درمانی خوبی دارند. Betula litwinowii در ایران، در جنگل های سنگده ساری رویش داشته و از گونه های در حال انقراض می باشد. در پوست این درخت ماده قابل تبلور به نام بتولین وجود دارد که خاصیت درمان سرطان های مختلفی دارد. در تحقیق حاضر امکان افزایش میزان بتولین در کالوس های B. litwinowii با استفاده از پیش ماده هایی چون ساکاروز، گلوکز و ویتامین در محیط کشت پایه WPM در شرایط درون شیشه ای بررسی شد. ریزنمونه ها از درختان منطقه سنگده در فصل تابستان تهیه و در محیط کشت حاوی پیش ماده های ساکاروز با غلظت های (60،30 و90 گرم در لیتر)، گلوکز (60، 80 و 100 گرم در لیتر) و ویتامین (5، 10 و 15 گرم در لیتر) کشت شدند. در تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز یک طرفه با 3 تکرار و نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتیجه این تحقیق نشان داد، تیمارها در سطح 5 درصد رابطه معنی داری داشتند. بیشترین درصد بتولین استخراجی از محیط حاوی پیش ماده ویتامین با غلظت 10 گرم بر لیتر به مقدار0272/0 درصد حاصل شد.

بتولین، توس، ویتامین، کشت بافت، HPLC