ولی الله ریوفی راد - دانشجوی دانشجوی دکتری مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
محمد فتحی - دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
فاطمه بحرینی - دانشجوی دکتری بیابازدایی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
حسین پورفرزانه - کارشناس دامپروری شرکت مهندسین مشاور طبیعت ارای دنا، اصفهان

بررسی مسایل اجتماعی و اقتصادی و رابطه آن با پدیده بیابانزایی همواره یک چالش اساسی در مدیریت مناطق بیابانی بوده است. از اینرو در این تحقیق که با هدف بررسی نقش مسایل اجتماعی- اقتصادی در توسعه بیابانزایی منطقه شرق قم صورت گرفته، سعی شده ضمن بهره برداری از اطلاعات مکتوب در منابع و ماخذ و کار میدانی اعم از مشاهده و مصاحبه با کارشناسان و بهره برداران منطقه، فرصتها و محدودیتهای اجتماعی و اقتصادی موثر بر بیابانزایی شناسایی شده و راهکارهایی برای دستیابی به مدیریت پایدار منطقه ارایه گردد. نتایج این تحقیق بیانگر این است که بیکاری مهمترین امر از لحاظ مسایل اجتماعی- اقتصادی در خصوص پدیده بیابازایی بوده است. هرچند فقر، مهاجرت و بیسوادی در بیشتر محدوده مورد منطقه وجود داشته اما کمیت و شدت این مسایل طوری نبوده که بتواند در توسعه بیابانزایی منطقه تاثیر بگذارد. به نظر می رسد می توان با واگذاری زمین، پرداخت وامهای خوداشتغالی در زمینه پرورش دام و طیور در غالب فعالیتهای صنعتی مشکل بیکاری را برطرف کرده و گامی در جهت مدیریت پایدار این مناطق برداشت.

مسایل اقتصادی-اجتماعی، بیکاری، بیابانزایی، قم