محدثه سواسری - دانشجوی کارشناسی ارشد ، گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مصطفی عمادی - استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدعلی بهمنیار - استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
پوریا بی پروا - استایار گروه علوم پایه، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

آلودگی خاک به عنصر سرب یکی از مخاطرات زیست محیطی مهم در جوامع بشری است. در این راستا استفاده از نانو ذرات آهن صفرظرفیتی به عنوان اصلاح کننده آلودگی های محیط زیست مدنظر و مورد توجه محققین می باشد. این تحقیق با هدف سنتز آهن صفرظرفیتی پایدار شده با اسید آسکوربیک در شرایط آزمایشگاه و تاثیر آن بر قابلیت جذب عنصر سرب برای گیاه در خاک های شنی آلوده شده انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل سطوح نانو آهن صفرظرفیتی (0، 5/0، 1 و 2 درصد وزنی خاک) و سطوح آلودگی 50 و 150 میلی گرم بر کیلوگرم خاک در دو دوره زمانی 1و 4 هفته بعد از کاربرد تیمار ها با سه تکرار اندازه گیری شد. نتایج نشان داد غلظت سرب قابل استخراج با DTPA با افزایش غلظت نانو آهن صفرظرفیتی نسبت به خاک شاهد کاهش معنی داری داشته داشت. به طور کلی کاربرد 2 درصد وزنی نانو آهن صفرظرفیتی به ترتیب 42/89 و 37/41 درصد غلظت سرب قابل استخراج با DTPA را در خاک هایی با آلودگی 50 و 150میلی گرم سرب در کیلوگرم داشته اند کاهش داده است. هم چنین قدرت کاهش میزان سرب قابل جذب گیاه توسط نانو ذرات آهن صفرظرفیتی بعد از 4 هفته کاربرد آن به خاک آلوده کاهش معنی دار نداشته است که نشان دهنده پایداری نانوذرات تولیدی است. بنابراین می توان بیان داشت کارایی نانو آهن صفرظرفیتی در کاهش فراهمی عنصر سرب در خاک شنی بسیار بالا و می تواند به عنوان یک روش کارآمد در رفع آلودگی خاک ها معرفی شود.

آلودگی خاک، خاک شنی ، سرب، نانو آهن صفرظرفیتی