اصغر خدادادی - کارشناس ارشد موسسه آموزش عالی علوم و فناوری آریان

یکی از عمده ترین مشکلات کشورهای در حال توسعه در مسیر رشد و توسعه زیربنایی، مواجه شدن با کمبود منابع مالی دولتی برای توسعه تسهیلات زیربنایی است که به عنوان مهمی در توسعه اقتصادی کشور مطرح است. دولت ها در اکثر کشورها به کار گرفته شده است، قراردادهای BOT است. در این قراردادها بخش خصوصی پس از برنده شدن در مناقصه در قالب کنسرسیومی بانام شرکت پروژه اقدام به عقد قرارداد برای ساخت و بهره برداری برای مدت معینی از پروژه می نماید و پس از پایان دوره قرارداد، پروژه بدون هیچ هزینه ای به دولت بازگردانده می شود. ساخت، بهره برداری و انتقال که در اختصار به آن BOT می گویند. این عبارت در بردارنده سه مفهوم ساخت، اجرا و بهره برداری و نهایت انتقال می باشد. در یک قرارداد متعارف BOT پروژه ای با مجوز دولت توسط یک شرکت خصوصی ساخته می شود و پس از ساخت برای مدتی، مورد بهره برداری آن شرکت قرار می گیرد و پس از انقضای مدت قرارداد، پروژه به دولت طرف قرارداد منتقل می گردد. به عبارت دیگر، دولت به یک کنسرسیوم خصوصی متشکل از شرکت های مختلف امتیاز می دهد، تا کنسرسیوم مطابق قرارداد، تامین مالی طرح زیربنایی را عهده دار شده و آنرا بسازد. به این ترتیب که در خلال دوره ساخت، منابع مالی بخش خصوصی تامین مالی پروژه را برعهده داشته و باعملیاتی شدن پروژه، شروع به بهره برداری از آن به منظور بازپرداخت وام و کسب سود سرمایه نماید و پس از پروژه را به نهاد دولتی بدون هیچ هزینه ای باز گرداند.

اجرا ، B.O.T، منابع مالی، توسعه زیربنایی، دولت، ساخت، بهره برداری، شرکت خصوصی