نگاهی نوگرا در طراحی مساجد معاصر ایران (در بازه زمانی 1336 الی 1365)

مسجد از اولین ساختمان هایی است که در جهان اسلام بنا شده، اما به تدریج و با گذشت زمان، فرم و فضا و تزیینات آن دستخوش تغییرت شده است. این تغییرات ممکن است به دلایلی مختلفی نظیر اهداف و توانایی سازندگان تا تکنولوژی های ساخت صورت گیرد. در دوران معاصر نگاه معماری مدرن و در امتداد آن معماران آکادمیک نسل جدید بر روی طراحی بناهای جدید، از جمله مساجد، تاثیرهای فراوانی داشته است یکی از مهم ترین این تاثیرات تغییرات شکلی و فضایی مساجد در دوران معاصر است به نحوی که امروزه مساجد نوگرا به عنوان خوانش جدیدی از مسجد در فضای معماری و جامعه مطرح شده اند. در این مقاله پس از بررسی چند مورد از مساجد و بناهای مذهبی ساخته شده در دوره معاصر می توان نتیجه گرفت ایده های طراحی جدید، نوآفرینی نمادها و خلق فرم های غیر تکراری، الحاق عملکردهایی متناسب با ضرورت های جامعه، به کارگیری مصالح و تکنولوژی نو از ویژگی های بارز در طراحی مساجد معاصر است ولی درست است که برخی دگرگونی های ناشی از پیشرفت فناوری در معماری ضروریست، اما باید مرزی مشخص برای آن در نظر گرفته شود تا تغییرات شکلی باعث تغییر مفاهیم والای انسانی نگردد و معماری مسجد در عین بداعت، همچنان بازگو کنده تعالیم اسلامی باشد در غیر این صورت، محصول، شمایی غیر اصیل از فضای عبادی است.

Keywords:

مساجد نوگرا , مساجد معاصر , الگوهای طراحی , گونه شناسی شکلی