ضرورت برنامه ریزی کالبدی به صورت کیفی برای تحقق معماری پایدار روستایی (با تعمیم روستای گنبد حسین اباد در مدل پنیا و پارشال)

ساخت و ساز به عنوان عامل شکل دهنده کالبد شهرها و روستاها از اهمیت بسیار بالایی در تعیین سطح کیفیت زندگی جمعیت ساکن در ان برخوردار است، پس لازم است برای ارتقاء هر چه بیشتر این سطح کیفی تلاش شود. یکی از موثرترین روش ها اعمال برنامه ریزی کالبدی در سطح تک بناها می باشد که البته در سطح شهرها تا حدودی مطرح شده، اما در حال حاضر انچه بسیار ضروری می نماید تدوین این برنامه در محیط های روستایی است. اگر بگوییم نطفه شهر در روستاها بسته می شود، پر بی راه نگفته ایم. پس منطقی به نظر می رسد که طراحی مطلوب برای جامعه را ابتدا از روستا ها شروع کنیم. نه به این خاطر که این مدل را ابتدا در جوامع کوچک تر آزمایش کنیم (که البته می توان آن را به عنوان توفیق اجباری نیز در نظر گرفت) بلکه با صرف هزینه کمتر و نتیجه گیری سریع تر این موضوع را هم در سطح جامعه و هم در سطح مدیریت خرد و کلان کشوری نهادینه کنیم. در این مقاله ابتدا یک روستا در اقلیم سرد به عنوان نمونه موردی برای برنامه ریزی انتخاب شده سپس با بررسی روند ساخت و ساز در بافت قدیمی و همچنین بخش های تازه ساخت و قرار دادن در الگوی برنامه ریزی به صورت کیفی (پنیا، پارشال)، و با درنظر گرفتن ملاحظات دوازده گانه در چهار مرحله، راهکار های لازم برای تحقق روستایی با هویت و پایدار را ارایهکرده است. البته مرحله پنجم در این نوشته مطرح نشده است. اول به این دلیل که این مرحله، تا حدودی مختص خلاقیت های معمارانه است و هر معمار می تواند ان را با توجه به مفاهیم مدتظر خود تبیین کند. دوم نیز به این دلیل که این مبحث، (با توجه به حجم مطالب) خود نیازمند مقاله ای جداگانه است.

Keywords:

روستا , معماری روستایی , برنامه ریزی معماری , معماری بومی , سنت , مذهب