سامان حضرت قلی زاده - گروه برق، دانشکده فنی و مهندسی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان ، ایران
مسعود رادمهر - استادیار گروه برق، دانشکده فنی و مهندسی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان ، ایران

موتورهای القایی سه فاز به دلیل قابلیت هایی هم چون استحکام بالا، کنترل پذیری مناسب، عمر مفید طولانی، ارزان تر بودن نسبت به سایر موتورها ، تعمیر و نگهداری اندک و غیره از پرکاربردترین موتورها در صنعت می باشند، بطوریکه بخش اعظم انرژی الکتریکی تولید توسط این موتورها مصرف می شوند. از طرف دیگر با توجه به افزایش قیمت انرژی، لزوم نظارت دایمی بر موتورهای در حین کار و حذف موتورها با راندمان پایین ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه یک روش هوشمند جهت تخیمن راندمان موتور القایی سه فاز با استفاده از قابلیت های الگوریتم های اکتشافی پیشنهاد شده است. در روش پیشنهادی از الگوریتم فاخته آشوبی جهت تخمین پارامترهای مدار معادل موتور القایی سه فاز و در نتیجه تخمین راندمان آن استفاده شده است . الگوریتم فاخته آشوبی یکی از جدیدترین الگوریتم های اکتشافی است که قابلیت بالایی در حل مسایل پیچیده غیرخطی با ابعاد بالا دارد. در روش پیشنهادی نیاز به آزمایش های پرهزینه مانند آزمایش روتور قفل شده و آزمایش بی باری نیست و می توان بصورت آنلاین و با اندازه گیری جریان و ولتاژ استاتور، توان ورودی و سرعت روتور، راندمان موتور را تخمین زد. جهت ارزیابی عملکرد روش پیشنهادی، روش پیشنهادی بر روی یک موتور القایی سه فاز پنج اسب بخار واقعی تست شد و نتایج مطالعات عددی نشان داد که روش پیشنهادی دقت بسیار خوبی در تخمین راندمان موتور دارد و می تواند با خطای کمتر از %2 راندمان موتور را تخیمن بزند.

موتور القایی سه فاز، تخمین راندمان، تخیمن پارامتر، الگوریتم فاخته آشوبی، مدار معادل