محمدنوید فرح زا - کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
بیژن نظری - استادیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

با توجه به افزایش جمعیت و محدود بودن منابع آبی کشور برای تامین امنیت غذایی نیازمند افزایش بهره وری آب در تمامی بخش ها از جمله بخش کشاورزی به ویژه در محصولات استراتژیک مانند گندم خواهیم بود. استفاده از کودها (شیمیایی و آلی) می تواند باعث افزایش عملکرد و بهره وری آب در محصولات گردد. و هم چنین برای مصرف بهینه آن ها و جلوگیری از استفاده ی بی رویه که تبعات زیست محیطی منفی به دنبال دارد و پایدار بودن کشاورزی پژوهشی در استان قزوین برای ارایه توصیه ی کودی مناسب گندم انجام گرفته شده است. با بررسی 358 نمونه ی خاک از سطوح مختلف استان در دهه ی گذشته (1380-1390) و 53 نمونه ی خاک از مزارع استان در سال 1395 مشخص گردید 100 % مزارع کمبود نیتروژن، 86.8 % مزارع کمبود فسفر، 5.7 % مزارع کمبود پتاسیم، 46.9 % مزارع کمبود روی، 8.2 % مزارع کمبود مس، 75 % مزارع کمبود منگنز و 85 % مزارع کمبود آهن، برای عملکرد پتانسیل گندم داشته اند. و توصیه کودی مناسب گندم در استان 165.6 کیلوگرم بر هکتار نیتروژن (معادل 360 کیلوگرم بر هکتار کود اوره)، 60.9 کیلوگرم بر هکتار فسفر (معادل290 کیلوگرم بر هکتار سوپرفسفات تریپل)، 2.4 کیلوگرم بر هکتار منگنز (معادل 10 کیلوگرم بر هکتار سولفات منگنز)، 6 کیلوگرم بر هکتار آهن (معادل 25 کیلوگرم بر هکتار سولفات آهن) برآورد گردید. همچنبن با بررسی نوع و میزان مصرف کودهای شیمیایی در 16 مزرعه گندم نیز مشخص گردید که مدیریت تغذیه در ارتقای بهره وری آب اهمیت زیادی دارد.

بهره وری آب، عملکرد، توصیه کودی، راندمان مصرف کود، گندم