سیدمرتضی موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
مهدی سرایی تبریزی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

هدف از این پژوهش، بررسی ظرفیت قابل تحمل بهره برداری از منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای تامین نیازهای مختلف ذینفعان است به گونه ای که محیط زیست پایداری داشته باشند و بررسی راهکارها و اقداماتی که تشکیلات بخشی و فرابخشی مدیریت منابع آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در مسیر بهبود حکمرانی آب اتخاذ نموده اند، خواهد بود. در بخش نخست به این مساله پرداخته می شود که چرا دریاچه ارومیه قرون متمادی علیرغم نوسانات بارش و رواناب توانست پایداری خود را حفظ کند ولی در طی قریب حدود سه دهه اخیر، توان بازیابی خود را نیافت و بخش وسیعی از آن خشک شد چه عواملی موجب این عدم تعادل گردید حکمرانی آب اعمال ساز و کارهای مناسبی است که مقتدرانه تنظیم روابط بین مجموعه-ای از فعالیت ها و اقدامات با رویکرد های بخشی در سیستم های منابع آب و خاک و بخش های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و دخالت های مختلف انسانی که بر چرخه طبیعی آب تاثیر دارند را شامل می شود تا شرایط زیستی متعادلی برای زندگی مردم جامعه فراهم گردد. بنابراین به گونه ای کارآمد بایستی هر یک از نیازهای جمعیتی را در مصارف شرب، صنعت، کشاورزی و به-ویژه نظارت و کنترل در تامین نیازهای اکوسیستم های حیاتی را مدبرانه در نظر بگیرد تا محیطی پایدار در کنار ابعاد اجتماعی و اقتصادی فراهم شود. لذا تنظیم و اصلاح حد فعالیت های مختلف منطبق بر ظرفیت قابل تحمل منابع آب هر حوضه آبریز از اولویت ویژه ای برخوردار است. در این راستا تصمیمات و مصوبات کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه و اقدامات اجرایی توسط سطح سوم مدیریت (مدیریت عملیاتی) ارزیابی و نقاط قوت و ضعف و پیشنهادهایی برای ادامه کار ارایه خواهد شد.

حکمرانی آب، سیاست های راهبردی منابع آب و رویکرد IWRM