یونس سلمانی - دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس
کاظم یاوری - استاد گروه اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
حسین اصغرپور - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز
بهرام سحابی - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

یکی از مشکلات اساسی اقتصاد ایران کسری مستمر تراز عملیاتی بودجه بدلیل اندازه غیربهینه دولت است. دولت همواره بخشی از این کسری را با ایجاد بدهی تامین مالی کرده است. بدهی های دولت بسته به اندازه و نوع آنها پیامدهای متفاوتی در اقتصاد کلان دارند. از این رو، در مطالعه ی حاضر پیامدهای اقتصاد کلان انواع بدهی های دولت ایران طی دوره زمانی 1393-1352 با رویکرد SVAR بررسی شده است. یافته های تجربی نشان می دهد بدهی دولت به نهادهای خارج از نظام بانکی به مازاد تقاضای کل، افزایش نسبت قیمت کالاهای غیرقابل تجارت به قابل تجارت و کاهش GDP منجر میشود. بدهی دولت به بانک مرکزی نیز تورم زا بوده و GDP را کاهش می دهد. بدهی دولت به سایر نهادهای سپرده پذیر منجر به افزایش نرخ ارز حقیقی، کاهش نسبت قیمت کالاهای غیرقابل تجارت به قابل تجارت، کاهش سطی عمومی قیمت ها و افزایش GDP می شود. همچنین بر اساس نتایج تجزیه واریانس، دولت می تواند با مدیریت بدهی های خود بخش قابل توجهی از تغییرات متغیرهای اقتصاد کلان را در کوتاه مدت و بلندمدت کنترل کند.

اقتصاد کلان، بدهی دولت، نهادهای سپرده پذیر، نهادهای غیرسپرده پذیر، SVAR