بررسی و مقایسه فیلم های مستند مردن نگار (اتنوگرافیک) پیرامون ایران با مطالعه موردی فیلم های علف ، قوم باد ، شقایق سوزان ، بلوط ، و تاراز

مقوله کوچ و زندگی عشایر ایران از گذشته های دور در تاریخ سینما حتی از دوره سینمای صامت، مورد توجه فیلمسازان بوی مستندسازان ایرانی و خارجی بوده است. شیوه زندگی عشایر به عنوان نمونه زنده ای از زندگی انسان های هزاره های پیش، جاذبه های تصویری کوچ و ظرفیتی که در این موضوع برای جلب نظر مخاطب فیلم نهفته است تاکنون فیلمسازان زیادی را به تصویر کردن آن سوق داده است. از سوی دیگر، فقر معیشتی حاکم بر زندگی عشایر، شرایط را برای اهداف شرق شناسانه و در مواردی نگاه از بالا به پایین غربی ها و حتی در مواردی دید تحقیرآمیز به موضوع مورد مطالعه خود، مهیا ساخته است. فیلم های مستند علف 1925 و گوسفندها باید زنده بمانند 1976 که توسط فیلمسازان خارجی ساخته شده و فیلم های ایرانی شقایق سوزان 1341 بلوط 1347 و تاراز 1366 از مطرح ترین آثار پیرامون ایل بختیاری اند. این فیلم ها به صورت مطالعه موردی در این ویژه مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. روش تحقیق در این ویژه کتابخانه ای اسنادی است اسنادی که از یک سو فیلم های مستند و از سویی دیگر کتب و نسخ گوناگون را در بر می گیرد. براساس نتایج به دست آمده فیلم های بلوط و تاراز بیش از دیگر آثار از معیارهای لازم برای فیلم مردم نگ ار بهره می برند. عدم بهره گیری کافی از دانش مردم شناسی نداشتن پیشینه تحقیقاتی لازم، نگاه تصنعی و گاه حماسه پردازی سطحی به کوچ و زندگی عشایر در فیلم های علف و شقایق سوزان و کاربرد ادبیات شاعرانه در گفتار متن در فیلم گوسفندها باید زنده بماند از مهم ترین آسیب هایی است که این آثار را از ضوابط و معیارهای علمی فیلم های مردم نگار کم بهره کرده است ساختار سینمایی قوی، بهره گیری از عنصر درام و کاربرد ترفندهای تماشاگرپسند در فیلم های خارجی ساخته شده پرامون عشایر بختیاری (خواه از معیارهای مردم نگارانه بهره برده باشند و خواه بی بهره باشند) راه را برای تبلیغ ایدیولوزی خاص که از حیطه علم مردم شناسی و ویژه های مردم نگاری خارج است و تصویر وی ای که از ایران ارایه می دهند هموار می سازد.

Keywords:

ایل بختیاری , کوچ , مردم نگاری (مردم شناسی , قوم پزوهی) , فیلم مستند , فیلم مستند مردم نگار , علف 1925 , گوسفندها باید زنده بمانند قوم باد 1976 , شقایق سوزان 1341 , بلوط 1347 تاراز 1366