محمدعلی هرمزی زاده - عضو هییت علمی دانشگاه صدا و سیما
افسانه معلمی - کارشناسی ارشد ارتباطات دانشگاه صدا و سیما

ویژه حاضر به دنبال بررسی انگیزه های مخاطبان تهرانی در استفاده از مجموعه های طنز نقطه سرخط و قهوه تلخ وعوامل اجتماعی موثر برآن می باشد. در این تحقیق از نظریه استفاده و رضامندی با رویکرد جامعه شناسانه، استفاده شده است. بنا به ضرورت از روش پیمایشی با تکنیک مصاحبه حضوری استفاده شد. حجم نمونه این تحقیق را 500 نفر از افراد 15 سال به بالای ساکن شهر تهران که بیننده تمام قسمت ها یا بیش ازنیمی از قسمت های مجموعه های قهوه تلخ یا نقطه سرخط بوده اند، تشکیل می دهند تحلیل عاملی انجام شده بر 15 نوع انگیزه یا دلیل برای استفاده از این مجموعه ها به شناسایی 4 عامل منجر شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که از میان انگیزه های مورد بررسی در این تحقیق، مهم ترین انگیزه مخاطبان تهرانی در استفاده از مجموعه های طنز قهوه تلخ و نقطه سرخط انگیزه کنجکاوی می باش. مطابق مفهوم پردازی بلاملر، میان عوامل تسهیل کننده مصرف رسانه ای و شدت انگیزه تسهیل تعاملات اجتماعی در میان مخاطبان مجموعه های قهوه تلخ و نقطه سرخط رابطه معنادار وجود دارد. برخلاف نظریه بلاملر در هیچ کدام از دو مجموعه مورد بررسی، میان عوامل جبران کننده و انگیزه فراز از واقعیت زندگی روزمره ارتباط معناداری وجود ندارد و با سایر انگیزه های استفاده از مجموعه های طنز نیز رابطه معنادار و معکوس وجود دارد. نتایج ویژه در مورد تاثیر متغیرهای زمینه ای نشان می دهد که این متغیرها نیز برخلاف نظریه بلاملر تاثیر چندانی در تبیین نوع و شدت انگیزه های استفاده از مجموعه های نطنز مورد مطالعه ندارند.

مجموعه طنز، مخاطب تهرانی، استفاده، انگیزه