علی فاتحی پیکانی - دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مهندسی هسته ای، گروه کاربرد پرتوها
غلام حسین روشنی - دانشگاه صنعتی کرمانشاه، دانشکده انرژی، گروه مهندسی برق
سید امیرحسین فقهی - دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده مهندسی هسته ای، گروه کاربرد پرتوها

محاسبه کسر حجمی فازها در یک جریان چندفازی به خصوص در جریان های دوفازی گاز-مایع در صنعت نفت و پتروشیمی، دارای اهمیت به سزایی است. اطلاع از کسر حجمی هر یک از فازها، پارامتر مهمی جهت اندازه گیری دبی هر فاز در یک جریان چندفازی است. در این تحقیق، با استفاده از تکنیک پراکندگی پرتوهای گاما و با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، کسرهای حجمی گاز و مایع در یک جریان دوفازی اندازه گیری شده است. با تغییر کسرهای حجمی گاز و مایع، چگالی جریان دوفازی تغییر کرده، تعداد پرتوهای گاما پراکنده شده در اثر اندرکنش با سیال در زوایای مختلف نسبت به راستای اولیه تابش تغییر می کند. در این روش، از یک چشمه تک انرژی سزیم 137 و یک آشکارساز سدیم یدید 3 اینچی برای ثبت پرتوهای پراکنده شده، استفاده شده است و شمارش های ثبت شده در آشکارساز، به عنوان ورودی های شبکه عصبی مصنوعی چندلایه در نظر گرفته شده اند. خروجی شبکه نیز، کسر حجمی گاز بود که با درصد خطای میانگین نسبی کمتر از 2/5 % پیش بینی شد.

جریان دوفازی؛ کسر حجمی؛ تابش گاما؛ شبکه عصبی مصنوعی