ابوالفضل فدوی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آزاد شهر، استان گلستان
هادی کوهساری - گروه علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آزاد شهر، استان گلستان

عصاره هاى متانولى به دست آمده از برگ سبز و سیاه شده درخت پرتقال از نظر خواص ضداکسندگى، محتوى ترکیبات فنولى و اثرات ضدمیکروبى بر میکروب هاى انتروکوکوس فکالیس، اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اوریوس، سالمونلا تیفی موریوم، شیگلا دیسانتری و یرسینیا انتروکولیتیکا بررسى گردید. سپس این عصاره ها در 3 غلظت 500، 750 و 1000ppm در روغن سویاى تصفیه شده بدون ضداکسنده به کار گرفته و در دماى 60°C به مدت یک ماه ذخیره شدند. متعاقبا مقادیر اسیدیته، اندیس یدى و اندیس پراکسید نمونه هاى روغن تعیین گردیدند. بر اساس نتایج به دست آمده، هر دو عصاره برگ پرتقال قدرت ضداکسندگى و ضدمیکروبى ضعیفى داشتند؛ زیرا که در غلظت هاى با ماده خشک 500 الى 2000μg/mL از عصاره ها، عصاره سبز آن به طور معنى دارى (p<0/01) قدرت ضداکسندگى به روش حذف رادیکال هاى DPPH (در محدوده 26/5-3/57% ) بیش ترى نسبت به عصاره برگى سیاه (در محدوده 20/85%-1/4) داشت. هم چنین عصاره برگ سبز پرتقال با حداقل غلظت ماده خشک 55mg/mL فقط از رشد باکترى استافیلوکوکوس اوریوس ممانعت کرد. اما عصاره برگى سیاه با حداقل غلظت ماده خشک 110mg/mL توانست از رشد استافیلوکوکوس اوریوس ویرسینیا انتروکولیتیکا جلوگیرى نماید. در آزمون هاى پایدارى روغن، با افزایش غلظت ماده خشک عصاره برگ سبز مقادیر اسیدیته و پراکسید نمونه ها به طور معنى دارى (p<0/05) کاهش یافت. نتایج نهایى نشان داد که روغن سویاى حاوى 1000ppm عصاره برگ هاى سبز پرتقال از نظر مقادیر اسیدیته فاقد اختلاف معنى دار (p<0/05)، از نظر مقادیر اندیس یدى مشابه و در آزمون عدد پراکسید واجد اختلاف معنی دار (p<0/05) و داراى میزان کم ترى از عدد پراکسید نسبت به روغن سویاى حاوى ضداکسنده تجارتى پروپیل گالات (200ppm) بود. لذا عصاره برگ سبز پرتقال می تواند به عنوان جایگزین آنتى اکسیدان هاى سنتزى در نگه دارى روغن ها و چربى هاى خوراکى به کار رود، اما با توجه به مشکل کدورت ظاهرى ایجاد شده در روغن سویا حاوى آن، روش هاى کدورت زدایى در تحقیقات بعدى پیشنهاد مى گردد.

عصاره برگى پرتقال، قدرت ضداکسندگى، اثر ضدمیکروبى، پایدارى روغن سویا