بررسى اثر دما و سرعت جابه جایى هوا بر سینتیک خشک کردن و راندمان استخراج اسانس پونه

فرایند خشک کردن براى حفظ کمیت و کیفیت اسانس به دست آمده از گیاه، نقش مهمى در فراورى گیاهان دارویى دارد. مدل سازى از جنبه هاى مهم این فناورى با هدف انتخاب مناسب ترین روش خشک کردن است. بنابراین در این تحقیق، سینتیک، خشک کردن لایه نازک گیاه دارویى پونه در یک خشک کن هیبریدى خورشیدى مدل سازى شد. آزمایش ها درچهار دماى 40، 50، 60 و 70 درجه سانتی گراد و سه سرعت هوای 1، 1/5 و 2 متر بر ثانیه در قالب طرح کاملا تصادفى و به صورت فاکتوریل در 3 تکرار انجام شد. 8 مدل ریاضی خشک کردن بر داده های آزمایشگاهی برازش و بر اساس سه شاخص آماری مربع کای (χ2)، ریشه متوسط مربع خطای داده ها (RMSE) و ضریب تعیین (R2)، با هم مقایسه شدند. هم چنین تاثیر سرعت جابه جایى هوا بر مدت زمان خشک کردن در دماهاى پایین بیش تر بود. باتوجه به نتایج آنالیز واریانس اثر اصلى عوامل دماى هواى خشک کردن و سرعت هواى خشک کردن در سطح احتمال 1 درصد معنى دار شده ولى اثر متقابل دما و سرعت جابه جایى هوا معنى دار نشده است و بیش ترین میزان اسانس استحصالى مربوط به دماى 40 درجه سانتى گراد و سرعت جابه جایى هوا 1/5 متر بر ثانیه با مقدار تقریبى 0/54 میلى لیتر بر اساس حجمى به دست آمد و با افزایش دما از 40 درجه سانتى گراد به 70 درجه سانتى گراد میزان اسانس استحصالى به طور معنى دارى کاهش یافت.

Keywords:

اسانس , پونه , سینتیک خشک کردن , خشک کن هیبریدى , لایه نازک