رویکردهای آموزش تفکر در جهان: رویکرد مناسب برای نظام آموزش و پرورش ایران

این مقاله تلاش دارد تا با تکیه بر شواهد نظری و تجربی، تقسیم بندی جدیدی از رویکردهای آموزش تفکر ارایه داده و با توجه به نقاط قوت و ضعف آنها، مناسب ترین رویکرد و شیوه آموزشی برای نظام آموزش و پرورش ایران را پیشنهاد کند. این مطالعه با بهره گیری از اسناد و مواد کتابخانه ای انجام شده است. علی رغم وجود رویکردهای به ظاهر متنوع، دو رویکرد اصلی غنی سازی و تزریق قابل شناسایی است. در رویکرد غنی سازی، طراحی برنامه های جانبی برای غنی کردن برنامه درسی و کمک به پرورش تفکر دانش آموزان به صورت جداگانه انجام می شود، در حالی که در رویکرد تزریق، تفکر از طریق برنامه درسی موجود- و نه برنامه و مواد آموزشی جدا- آموزش داده می شود. هرچند عناصر انگیزشی و عاطفی یادگیری به ویژه یادگیری تفکر نقش مهمی دارد، پژوهشگران کمتر به عنوان یک رویکرد مستقل در آموزش تفکر به آن توجه کرده ا ند. با توجه به برجسته بودن ابعاد انگیزشی در جوامع شرقی از جمله ایران، گرایش به تفکربه عنوان یک رویکرد مستقل درنظر گرفته شد. بر این اساس نویسندگان این مقاله، سه رویکرد غنی سازی، تزریق و گرایش به تفکر را پیشنهاد دادند. این تقسیم بندی از یکسو می تواند همه دیدگاه های موجود را پوشش دهد و از سوی دیگر حوزه های مهم یادگیری تفکر مانند انگیزش را برجسته کند. بر اساس نیازها و اقتضایات نظام آموزش و پرورش ایران، رویکرد گرایش به تفکر به عنوان مناسب ترین رویکرد و فرهنگ سازی، مناسب ترین شیوه برای آموزش تفکر به دانش آموزان پیشنهاد داده شد.

Keywords:

رویکردهای آموزش تفکر , غنی سازی , تزریق , گرایش های تفکر و فرهنگ تفکر