محمدرضا عابدی - استادیار گروه مدیریت، جهاد دانشگاهی
نسرین احمدزاده - پژوهشگر سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش آموختگان جهاد دانشگاهی

آموزش کارآفرینی همانند هر نوع آموزش دیگر، فرایندی به هم پیوسته و پیچیده است که هم عوامل ساختاری و مدیریتی و هم عوامل بیرونی همچون عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی روی آن تاثیرگذار است. در کنار این عوامل، آموزش کارآفرینی به علت ماهیت خاص خود دارای ظرایف و پیچیدگی های ویژه ای است. کلیه این امور باعث ایجاد چالش هایی در روند اجرای این نوع از آموزش ها شده و متولیان و دست اندرکاران امر را با مشکلاتی مواجه ساخته است. یکی از این چالش ها، کاهش روند اشتقبال از دوره های آموزشی کارآفرینی و استمرار نیافتن آنها به شکل سابق، علی رغم اهمیت و ضرورت فراگیری آن برای گروه های مختلف مخاطبان است. بر همین اساس این موضوع، با هدف آسیب شناسی دوره های آموزش کارآفرینی و شناسایی دلایل استقبال نکردن از این دوره ها بررسی شد. در بخش مقدماتی، اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای و مرور متون گردآوری شد. علاوه بر مطالعات کتابخانه ای، کلیه گزارش ها و منابع موجود درباره دوره های آموزشی کارآفرینی و اشتغال که در جهاد دانشگاهی و برخی دیگر از سازمان ها و موسسات دیگر برگزار شده بود، بررسی شد. پس از آن برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز، از روش کیفی استفاده شد. جامعه آماری این مقاله شامل متخصصان و صاحب نظران حوزه اشتغال و کارآفرینی است که در حوزه اشتغال و کارآفرینی مطرح بوده، علاوه بر دانش نظری، از سوابق اجرایی نیز برخوردار بودند و به اصطلاح خبرگان آگاه نام دارند. نمونه این مطالعه، اعضای حاضر در کارگروه تخصصی اشتغال و کارآفرینی جهاد دانشگاهی و کارشناسان و مدرسان کارآفرینی هستند. برای جمع آوری نمونه نیز از روش گلوله برفی استفاده شد. برای گردآروی اطلاعات، ابزار مصاحبه اکتشافی با بیست نفر از صاحبنظران و کارشناسان (خبرگان) به کار گرفته شد. با توجه به اینکه در این باره مطالعات جدی صورت نگرفته بود، ابتدا از خبرگان موضوع، داده ها و اطلاعات با استفاده از مصاحبه اکتشافی احصا گردید و سپس برای اعتبار بخشی، یافته های نهایی مجددا برای خبرگان ارسال شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از روش کدگذاری صورت گرفت. روش کدگذاری از طریق جزء به جزء کردن اطلاعات به شکل بندی مقوله های (طبقه ها) اطلاعات درباره پدیده مورد مطالعه می پردازد. در واقع بر اساس داده های گردآوری شده از مصاحبه ها و یادداشت ها، مقوله های اصلی و فرعی مشخص می شود. در نهایت عوامل آسیب زای دوره های آموزش کارآفرینی در غالب عوامل مدیریتی/ اجرایی، عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی، عوامل ساختاری و قانونی و عوامل اقتصادی شناسایی شد.

آسیب شناسی، آموزش، دوره آموزشی، اشتغال و کارآفرینی