محمدحسین افراخته - کارشناس ارشد تاریخ اسلام دانشگاه تهران؛ پژوهشگر موسسه مطالعات امامیه

اعتقاد به امامت، سنگ بنای اصلی تفکر شیعه به شمار می رود. به دلیل همین اهمیت، در میان اصحاب ایمه (ع)، اظهار یا عدم پرده برداری از برخی مقامات و فضایل اهل بیت (ع) باعث شده است که فرقه نگاران اسلامی، شیعیان را در فرقه های نسبتا متعددی دسته بندی کنند. عبدالله بن ابی یعفور یکی از بزرگ ترین اصحاب امام صادق (ع) است که روایات فراوانی از وی در موضوعات مرتبط با امامت نقل شده است. برخی از نویسندگان جدید با استناد به چند گزارش تاریخی، تلاش نموده اند از او به عنوان نمونه ای از معتدلین شیعه تعبیر کنند که اعتقادی به مقامات الهی اهل بیت (ع) نداشته است. این نگاه که رویکردی تاریخی داشته و با اکتفا به حداقل گزارش ها شکل گرفته است موجب گردیده تا به عنوان دستاویزی بر تکاملی بودن باورهای شیعی و نیز وجود اختلاف عقیدتی در میان اصحاب معاصر ایمه (ع) مورد استناد قرار گیرد. نوشتار پیش رو در پی آن است که با بررسی روایات رسیده از عبدالله بن ابی یعفور، به صورت پدیدارشناسانه به دیدگاه دقیق وی در موضوع امامت دست یابد. همچنین در این مقاله، روش تاریخی مورد استفاده در نوشته های مذکور نیز به عرصه چالش و نقد علمی کشیده شده است.

عبدالله بن ابی یعفور، مقامات امامان، امامت، علمای ابرار