محمد دزفولی - عضو هییت علمی دانشگاه تهران
انسیه نجفی فرید - کارشناس ارشد علوم حدیث (گرایش تفسیر اثری)؛ دانشگاه قرآن و حدیث قم

در هر گرایش یا عدم گرایش به جریانی فکری یا فرهنگی، دلایل و زمینه هایی وجود دارد _اعم از روانی، اجتماعی، فکری و عملی _ که جهت گیری انسان را به سویی رقم می زند. پساز کودتای سقیفه و مشخص شدن موضع هر گروه از مخالفان رهبری مولای متقیان (ع)،حضرت صدیقه طاهره (ع) به روشنگری و بیان عوامل و زمین ههای عدم ایمان و تسلیم بهولایت حضرت امیر (ع) پرداختند.نوشتار پیش رو درصدد است با بررسی خطبه ها، گفت وگوها و روایات صادره از حضرتصدیقه طاهره (ع) در این زمینه، به واکاوی پدیدارشناسانه عدم گرایش مردم به ولایت امیرمومنان (ع) بپردازد. این عوامل، ذیل دو سرفصل کلی، عوامل بیرونی (تاریخی _ اجتماعی)و زمینه های درونی (روانی _ اعتقادی _ عملی)، و نهایتا در پنج عنوان قرار می گیرند.عوامل بیرونی که موجب عدم پذیرش ولایت یا نکث پیمان غدیر و یا انکار امامتحضرت شدند درواقع اتفاقاتی خارجی هستند که انگیزاننده های مهم و قابل تاملیازنظر تاریخی _ اجتماعی محسوب می گردند. در طرف دیگر، زمینه هایی درونی که بسترو خاستگاه عملکردها و برون دادهای رفتاری شدند نیز از مهم ترین نکاتی است که درکلام حضرت زهرا (ع) بدان ها تا کید شده و موردبررسی این نوشتار است.

ولایت امیرالمومنین (ع)، روایات حضرت فاطمه زهرا (ع)، خطبه فدکیه، زمینه های نفاق، مسلمانان صدر اسلام