رضا ایجاب - دانشگاه آزاد اسلامی ,واحد کازرون ,باشگاه پژوهشگران جوان ,کازرون ,ایران.
عباس روشن قصرالدشتی - استادیار گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون، کازرون، ایران
سروش حسن پور - دانشگاه آزاد اسلامی ,واحد کازرون ,باشگاه پژوهشگران جوان ,کازرون ,ایران

؛HACCP مجموعه ای از الزامات مربوط به سیستم مدیریت بهداشت و ایمنی غذایی می باشد که می توان در طول زنجیره ی موادغذایی از تولیدکننده تا مصرف کننده نهایی بکار گرفته شود. در این مطالعه سعی شده است که استقرار یک برنامه ی HACCPمحور را در جهت ارتقاء سطح کیفیت شیر و کنترل ورم پستان در گله های شیری مورد بررسی و ارزیابی قرار بدهیم.طبق تعاریفکمیسیون کدکس غذایی اصول هفت گانه HACCP در 12 گام به ترتیب مستقر گردیدند. پس از انتخاب تیم HACCP نمودار،جریان خط تولید شامل: نمودار فرآیند شیردوشی و نمودار روند چرخه ی مدیریت گاوها در طی یکسال و 1 نمودار روند جریانآلودگی ترسیم شد و توسط تیم HACCP در محل گاوداری مورد تایید قرار گرفتند. نقاط کنترل بحرانی (CCP) با توجه بهارتباط متقاطع نمودارهای خط تولید و نمودار روند جریان آلودگی و به استناد درخت تصمیم گیری انتخاب گردیدند.طبق نمودارروند جریان عفونت 3 مرحله کلیدی در ایجاد عفونت اورام نقش دارد، شامل: حضور عوامل پاتوژن روی مجرا، باز شدن مجرا وانتقال فیزیکی پاتوژن به داخل بافت پستان. بر اساس 3 مرحله مذکور و فاکتورهای خطر در هر مرحله ازنمودار خط تولید درمجموع CCP تعیین گردید، شامل: آماده سازی پیش از دوشش پستان ها، اتصال خرچنگی ها، ضدعفونی کارتیه ها پی ازدوشش، مانیتورینگ عملکرد دستگاه شیردوشی، پروسه ی خشک کردن گاو طی دوره خشکی، و دوره ی زایمان. برای هر یک ازCCP های مذکور حدود بحرانی مشخص گردید و عملیات پایش، اقدامات اصلاحی، تصدیق و مستندسازی اعمال گردید.تحقیقحاضر یک الگوی مناسب در زمینه چگونگی پیاده سازی مفهوم HACCP و بهینه کردن آن با شرایط فارم می باشد و یکاستراتژی کاربردی و جامع را در زمینه کنترل ورم پستان و ارتقاء کیفیت شیر اریه می دهد. از ویژگی های این الگو می توان بهحداقل سازی نیاز به پایش و مستندسازی اشاره کرد.

کنترل ورم پستان، ارتقاء کیفیت شیر، استقرار HACCP، گاوداری شیری