زهره برهانی کاخکی - دانشجوی دکتری بیومکانیک ورزشی، دانشگاه خوارزمی (هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان)
حیدر صادقی - استاد بیومکانیک ورزشی، دانشگاه خوارزمی
گیتی ترکمان - استاد فیزیوتراپی، دانشکده پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس
عباسعلی گایینی - استاد فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه تهران

فعالیت جسمانی منظم به عنوان مداخله غیر دارویی برای افزایش استحکام، تراکم استخوان و پیشگیری از شکستگی های استخوانی توصیه می شود. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر هشت هفته تمرین استقامتی بر پارامترهای بیومکانیکی و شاخص های ژیومتری استخوان های فمور و تیبیا در رت های نر ویستار می باشد. بدین منظور، 16 رت با دامنه سنی 50 تا 60 روز ومیانگین وزنی 10±160 گرم، به صورت تصادفی در دو گروه تمرین استقامتی هشت هفته ای (دویدن پنج روز در هفته با توجه به پروتکل تمرین) و گروه کنترل (بدون فعالیت) قرار گرفتند. پس از پایان جلسات تمرین، با جراحی استخوان های فمور و تیبیای پای راست رت ها خارج و به وسیله تست مکانیکی خمش سه نقطه ای، پارامترهای بیومکانیکی (سفتی، حداکثر مقاومت مکانیکی و حداکثر انرژی جذب شده تا نقطه حداکثر استحکام) و به وسیله کولیس دیجیتالی، شاخص های ژیومتری (طول و عرض) اندازه گیری شد. برای مقایسه متغیرهای بیومکانیکی و ژیومتری بین گروه ها از تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج نشان دهنده افزایش معنادار پارامترهای بیومکانیکی (سفتی، حداکثر مقاومت مکانیکی و حداکثر انرژی جذب شده تا نقطه حداکثر استحکام) و به وسیله کولیس دیجیتالی، شاخص های ژیومتری (طول و عرض) اندازه گیری شد. برای مقایسه متغیرهای بیومکانیکی و ژیومتری بین گروه ها از تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج نشان دهنده افزایش معنادار پارامترهای بیومکانیکی (سفتی، حداکثر مقاومت مکانیکی و حداکثر انرژی جذب شده تا نقطه حداکثر استحکام) و شاخص های ژیومتری (طول و عرض) استخوان فمور و تیبیا (به جز متغیر طول) پس از هشت هفته تمرین استقامتی می باشد. می توان گفت که هشت هفته تمرین استقامتی (به کاررفته در پژوهش حاضر) باعث بهبود پارامترهای بیومکانیکی و شاخص های ژیومتری در استخوان های فمور و تیبیا در دوران جوانی می شود.

بافت استخوان، استحکام استخوان، تمرین استقامتی