ارزیابی مدل هیدرولوژیکی بزرگ مقیاس VIC-3L برای شبیه سازی دبی رودخانه و تحلیل حساسیت آن در مقیاس های زمانی مختلف (مطالعه موردی: حوضه آبریز چالوس)

مدلهای هیدرولوژیکی بزرگ مقیاس به علت دارا بودن اساس فیزیکی و در نظر گرفتن عمده فرآیندهای تاثیرگذار در بیلان انرژی و آب حوضه، از قابلیت مناسبی جهت برآورد توزیع مکانی رطوبت و دمای خاک، میزان تبخیر و تعرق و جریان رودخانه ای برخوردار میباشند. یکی از پرکاربردترین مدلهایی که در دهه های اخیر مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته گرفته است، مدل نیمه توزیعی VIC-3L میباشد. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی و تحلیل حساسیت مدل هیدرولوژیکی بزرگ مقیاس VIC-3L برای شبیه سازی دبی رودخانه چالوس در مقیاس های زمانی مختلف میباشد. بررسی شاخص کارایی (نش- ساتکلیف) به دست آمده در مراحل واسنجی (0/84) و صحتسنجی (0/74) حاکی از آن است که مدل مذکور از توانایی مناسبی جهت شبیه سازی هیدروگراف جریان خروجی از حوضه آبریز رودخانه چالوس برخوردار میباشد. همچنین تحلیل حساسیت مدل نسبت به پارامترهای ورودی نشان میدهد که در مقیاس های زمانی مختلف (روزانه، ماهانه و سالانه)، ترتیب پارامترهای تاثیرگذار متفاوت میباشد. اما در یک نتیجهگیری کلی میتوان چنین عنوان نمود که مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر عملکرد مدل VIC-3L، پارامترهای d2 (عمق لایه دوم خاک)، Ws (کسری از حداکثر رطوبت موجود در خاک) و Ds (کسری از حداکثر جریان زیرسطحی) میباشند و پارامترهای دیگر از تاثیر کمتری برخوردار بوده و از آنها می توان در طول فرآیند واسنجی صرف نظر نمود.

Keywords:

تحلیل حساسیت , شاخص کارایی نش- ساتکلیف , مدلهای هیدرولوژیکی بزرگ مقیاس , مدل .VIC-3L