رویا یدره - دانشجوی کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
علیرضا میکاییلی تبریزی - دانشیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالرسول سلمان ماهینی - دانشیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

توجه به محیطزیست در دوران ما تبدیل به معیار شده است، زیرا افزایش فشار درحد خارج از توان طبیعی میتواند سبب از دست دادن کارکردها و یا زوال و نابودی محیط زیست گردد. از طرف دیگر، هزینه بازسازی مناطق تخریب شده ده تا پنجاه برابر هزینه پیشگیری از تخریب است. بنابراین، نیاز به ارزیابی اثرات توسعه امری اجتناب ناپذیر است. ارزیابی اثرات توسعه به عنوان ابزار مدیریتی مهم و کارآمد در اختیار برنامه ریزان است تا براساس آن، اثرات بالقوه محیطزیستی یک یا چند طرح توسعهای شناسایی و گزینه های موثر جهت رفع یا کاهش آنها پیشنهاد شود. ارزیابی اثرات توسعه با چالشها و مشکلاتی روبه رو است. با اینکه روشهای متعددی برای ارزیابی اثرات معرفی شده است، اما هیچ یک از آنها به تنهایی قادر به حل این مشکلات و انجام ارزیابی کامل نیست. بنابراین، با توجه به نیاز روزافزون بشر به توسعه و به دنبال آن تخریب بیشتر محیط زیست، نیاز به روشهایی است که بتوان با کمک آن این مشکلات را مدیریت کرد و یک ارزیابی جامع و کامل انجام داد. سیستمهای پشتیبان تصمیم گیری این قابلیت را دارند که با استفاده از آنها میتوان استفاده درست تر و سریعتر از روشها را افزایش داد و ارزیابی عینیتری انجام داد. مدیران و تصمیم گیران هم با استفاده از این سیستمها میتوانند کیفیت تصمیم خود را بهبود ببخشند. همه این عوامل باعث کمک به کاهش تخریب محیط زیست و منابع و بالطبع سبب افزایش سود و منفعت خواهند شد. این مقاله به مروری بر سیستم های پشتیبان تصمیم گیری و مفهوم و کاربرد آنها در ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست میپردازد.

ارزیابی اثرات توسعه، چالشها، تخریب محیط زیست، سیستم ها پشتیبان تصمیم گیری