اشرف السادات موسوی لر - استادیار گروه پژوهش هنر دانشگاه الزهرا(س)
اعظم رسولی - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه الزهرا (س)

بررسی نمودها و نگاره های خورشید ومهر، تداوم و دگرگشتی آنها، آیین ها واساطیر مرتبط، در تمامی حیطه های فرهنگی ایران پیش ازتاریخ، تاریخی ودوره اسلامی به ویژه درهنر سنتی فرش، جهت شناخت بیشتربار محتوایی آن، ضرورتی اجتناب ناپذیر میباشد.با تغییر آیین ماه پرستی به آیین پرستش خورشید، عناصر و نگاره های دین گذشته در عناصر مذهب جدید تجلی یافت و نمودهای بسیاری در هنرهای مختلف؛ و به طور خاص در قالی مناطق مختلف ایران، به ویژه حوزه فارس، بر جای گذاشت. مهرپرستی، مهمترین آیین مرتبط با خورشید میباشد که دینی جهانی میگردد و نمادهای مرتبط با این دین در حوزه های مختلف هنری ایران، به خصوص قالیبافی عشایری و روستایی ایران تا امروز، مکرر نقش میگردد.در این مجال به شیوه تطبیقی- تحلیلی و به روش کتابخانه ای در نگرشی کلی، بررسیهای معنایی و نمودهای بصری خورشیدی و مهر، در فرش و دست بافتهای ایرانی مورد بررسی واقع شده است. با بررسی تصاویر متعدد از دستبافته ها با محتوای مورد نظر در سبکهای مختلف شهری، روستایی و عشایری ایران، تمامی نگاره های مرتبط در یک تقسیم بندی سه گانه مورد کنکاش قرارگرفت. شناخت گستره جغرافیایی نگاره ها، از دیگر نتایج این پژوهش میباشد

ایزدان خورشیدی، اساطیر خورشیدی، نگاره های خورشیدی، فرش دستباف