سازوکار انطباق فقه با زمانه از منظر امام خمینی(ره) و شهید صدر(ره)با تکیه بر مفاهیم عقل و عرف

اصولیون شیعه برخلاف اخباریون و فقهای اهل تسنن رویکرد معتدلی در استفادهی توامان عقل، نقل و عرف برگزیده اند و با تکیه بر آن به مدیریت فقهی اعتقاد دارند، هرچند در مورد میزان و دلیل اعتبار آن اختلافاتی وجود دارد؛ مثلا در موضوع سیره ی عقلا برخی آن را دارای حجیت ذاتی دانسته و پایبندی به آن را واجب می دانند و برخی دیگر آن را فرع بر تایید شارع میدانند. فقهای اصولی کنونی قدمهای بلندی در رشد فقه مدیریتی جامعه برداشته اند. امام خمینی(ره)با طرح مباحث تحول موضعات و احکام حکومتی و شهیدصدر(ره) علیه نیزباطرح موضوع منطقه الفراغ و تفکیک معاملات و عبادات امکان استفاده از عقل و عرف را درمواردی تجویز میکنند. با اثبات امکان و مطلوبیت استفاده از عقل و عرف در فقه و به تبع در تحلیلهای حقوقی، قدرت تطابق و مدیریت فقه و حقوق شیعه برای جوامع و زمانهای مختلف بیشتر اثبات میگردد

Keywords:

عقل , عرف , حکم حکومتی , سیره ی عقلا , معاملات , عبادات