واکاوی اوضاع سیاسی شوشتر از ورود تازیان مسلمان تا هجوم مغول 17-616 ه.ق

شهرستان شوشتر، که در شمال استان خوزستان قرار دارد از شهرهای کهن و با سابقه ایران است، آثار باستانی و اشیای قدیمی مکشوفه از نواحی مختلف شوشتر، همچون همچون فدلک،گلالک4،دستووا5عسکرمکرم6(رستقباد-8 7رستم کواذ(9 و گتوند 10 و عقیلی و... پیدا شده اند نشانده جایگاه بسیار مهم شوشتر در دوران باستان دارد. شوشتر بعد از ورود تازیان مسلمان، جایگاه خود را به عنوان مرکز ایالت(کوره، خوره) خوزستان، حفظ کرد. در زمان فتوحات اسلامی، شوشتر به عنوان کانون مقاومت ایرانیان در برابر یورش تازیان محسوب می شد، که به دلیل وجود شرایط جغرافیایی و استحکامات نظامی وداشتن قلعه (دژسلاسل) (نام باستانی این قلعه در دوره اسلامی، فراموش شده است) و خندق های و حصار های فراوان و همچنین دلاوری و جنگاوری فرمانده سپاه شوشتر، هرمزان، حدود دو سال، فتح شوشتر، طول کشید. براء بن مالک انصاری ابتدا فرماندهی سپاه اسلام را برعهده داشت و بعد از کشته شدن او، ابوموسی اشعری، خود فرمانده تازیان مسلمان را برعهده گرفت. در دوران حکومت خلفای اموی، خصوصا در سال های 65 ق تا 95 ق شوشتر مرکز تحولات سیاسی خورارج علیه سیاست های تبعیض آمیز امویان گشت و والی عراق، حجاج به یوسف ثقفی شخصا، برای سرکوب قیام های خوارج وارد شوشتر شد. البته شوشتر علاوه بر تحولات داخلی ایران، تا حدودی تحت تاثیر عراق عرب هم بوده است و تحولات سیاسی در بصره و کوفه و سپس بغداد، بر اوضاع سیاسی شوشتر اثر گذار بوده است. در این پژوهش سعی بر این است که به این پرسش پاسخ دهیم که چه عواملی باعث شده بود ،که شوشتر در کانون تحولات سیاسی خوزستان در ادوار مورد نظر قرار بگیرد فرضیه محوری این است که در تاریخ سیاسی شوشتر موقعیت جغرافیایی و نظامی شهر و وجود قلعه مستحکم سلاسل باعث اهمیت این شهر بوده و این عوامل نه تنها بر اوضاع سیاسی شوشتر تاثیر گذار بوده بلکه شوشتر را به عنوان کانون و کرسی ایالت خوزستان مطرح می ساخت.

Keywords:

مرکز ایالت خوزستان , شوشتر , هرمزان , ورود تازیان مسلمان , تحولات سیاسی , ایلخانان