سنت نبوی وقف و جایگاه آن در حیات اجتماعی شوشتراز عهد صفوی تا قاجاریه

وقف از جمله سنت های پسندیده اسلامی محسوب می شود که در ادوار مختلف تاریخ ایران، خصوصا در شوشتر مرکز ایالت خوزستان مورد استفاده عموم بوده است. در دوره قاجاریه، خوزستان و مرکز آن شوشتر به دلیل قحطی ها و بروز جنگ های محلی و بیماری های طاعون و وبا، با کاهش جمعیت خویش رو به رو بوده است. بسیاری از افراد سرشناس و مذهبی و روحانی، برای بزرگداشت مقام خویش در منظر عمومی و همچنین باقیات و الصاحات، به امر وقف می پرداخته اند. در این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که سنت وقف در شوشتر چه کاربردهای داشته است و چه تبعات اجتماعی و فرهنگی در این استان داشته است فرض ما بر این است که وقف در شوشتر تاثیرات مثبت سیاسی- اجتماعی و فرهنگی داشته است و در رونق کشاورزی و باغداری نیز موثر بوده است، طبقه واقفان بیشتر از طبقات متمول و اشراف و مذهبی خوزستان بوده اند. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی و بر مبنای منابع کتابخانه ای و اسناد آرشیوی اداره کل اوقاف خوزستان، و اوقاف شهرستان شوشتر، و همچنین بر اساس اسناد خاندان گرجی تبار بیژن نیا و اسناد شخصی سعید زاهدزاده و اسناد خاندان شرف الدین شوشتری انجام شده است.

Keywords:

وقف , شوشتر , اسناد تاریخی , واقفان شوشتری , تاریخ اجتماعی