محمد اسکندری نسب - دانشآموخته کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه تهران
عباس نادری بنی - دانشآموخته کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
روح اله حسینوندشکری - دانشآموخته کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

از ابتدای انقلاب اسلامی، دغدغه دولتمردان و مدیران، تحقق ایران وخصوصا شهر تهران بهعنوان امالقری جهان اسلام بوده که با جهانی شدن و ایجاد شهرهای جهانی مصادف شده است. دکترین امالقری که ریشه در تفکر جدید جهان اسلام خصوصا امام خمینی (ره) و سایر نظریه پردازان جمهوری اسلامی دارد، با ایده شهر جهانی شباهت زیادی دارد گویی میتوان همزمان هر دو ایده را در یک شهر مانند تهران محقق کرد. درنتیجه این مقاله بر آن است تا با بررسی مفهومی و کارکردی روند جهانی شدن و خصوصیات شهر جهانی، بهصورت تطبیقی آن را در کنار ایده امالقری، در صدر اسلام و ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی قرار دهد تا به این سوال پاسخ دهد که آیا تهران به عنوان شهر امالقری جهان اسلام، میتواند همزمان بهمثابه شهر جهانی (در ادبیات جهان مدرن) ایفای نقش کند. نتیجه این مقاله نشان میدهد که این دو ایده ازنظر مفهومی و کارکردی تخالف و تضادهای زیادی دارند؛ منشا این ناسازگاری این دو ایده، بستر تاریخی متفاوت رشد و شکل گیری هر یک از این ایده هاست.

ام القرای جهان اسلام، دکترین ام القری، جهانی شدن، شهر جهانی، تهران