علی نصیری اقدم - استادیار پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد تهران، گروه سنجش و بهبود محیط کسب و کار
محسن فاتحی زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته اقتصاد و معاون دفتر مطالعات برنامه و بودجه مرکز پژوهش های مجلس

کاهش اندازه بخش عمومی و رشد بخش خصوصی یکی از اهداف مهم خصوصی سازی است. پرسش مقاله آن است که آیا خصوصی سازی در ایران در عمل به انتقال سهام شرکتهای دولتی به بخش خصوصی و رشد این بخش از اقتصاد منجر شده است. برای پاسخ به این سوال از داده های مربوط به شرکت های دولتی واگذارشده (قبل و بعد از خصوصی سازی استفاده شد. نتیجه مطالعه در دوره واگذاری سال های 1382 تا 1386 بیانگر این نکته مهم است که سهم بخش خصوصی از مالکیت شرکت های واگذارشده 4 / 62 درصد است. در عوض نتایج نشان میدهند که 1 / 47 درصد از سهام واگذار شده، نصیب بخش عمومی غیر دولتی شده و 38 / 58 درصد از آن مجددا به لایه های ناپیدای شرکت های دولتی فروخته شده است. در نمونه مورد بررسی، سهام مدیریتی تنها در نه شرکت انتقال یافته و از این میان تنها سهام مدیریتی یک شرکت به بخش خصوصی واگذار شده است. به طور خلاصه، در این مطالعه هیچ شاهدی برای تایید این ادعا که خصوصی سازی روشی برای کاستن از حجم بخش عمومی و رشد اندازه بخش خصوصی است یافت نشد. همچنین، براساس یافته های مقاله، بخش عمومی نه تنها در فرایند خصوصی سازی کوچک تر نمی شود، بلکه بخش خصوصی نیز در حال تبدیل شدن به سهامدار بخش عمومی است.

خصوصی سازی، شرکت های دولتی، اندازه بخش عمومی، رشد بخش خصوصی، بخش عمومی غیر دولتی، بخش شبه دولتی