محمدتقی قانعیان - گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
کاظم ندافی

امروزه توجه به مشکل کمبود آب در کشور ما و خصوصاً در نقاطی نظیر استان یزد که به دلیل قرار گرفتن در فلات مرکزی ایران دارای آب و هوای بیابانی و نیمه بیابانی است،حائز اهمیت فراوان است. در چنین شرایطی استفاده مجدد از فاضلاب یکی از راههای غلبه بر مشکل کم آبی است. با توجه به مسئله کمبود آب و جلوگیری از تخریب محیط زیست، در مجتمع صنایع لاستیک یزد از بهمن 1375 پساب حاصل از سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی(سیستم لجن فعال به روش هوادهی ممتد) جهت آبیاری مورد استفاده قرار گرفته است. براساس بررسی های انجام شده سرانه آب هر کارگر در طول شیفت کاری 77 لیتر و سرانه فاضلاب تولیدی هر کارگر در طول شیفیت 68 لیتر برآورد شده است. براساس آزمایشاتی که بر روی نمونه های فاضلاب خام انجام شد مقادیر پارامترهای PH،BOD5 ،CODو TSS به ترتیب 8-7/73 ، 122-220mg/l ، 198-385mg/l و 123-235mg/l بوده است و مقادیر این پارامترها در پساب نیز اندازه گیری شده که به ترتیب 8/2-8 ،34-50mg/l ، 54-75mg/l و 20-25mg/l باشد که منطبق با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست برای استفاده از پساب در آبیاری mg/l باشد. راندمان سیستم در حذف BOD5 و COD حداقل حدود 80-73 درصد و در حذف TSS ، حداقل 90-84 درصد بوده است. پارامترهای مهم در آب آبیاری نظیر EC،TDS،SAR و RSC در پساب اندازه گیری شده که به ترتیب 1846µ mohs.cm ، 1180mg/l ، 6/67meql و 1/06meql بوده که براساس مقایسه انجام شده بین این مقادیر و مقادیر استاندارد و دیاگرام ویلکوکس، پساب مورد نظر از نظر کیفیت آب آبیاری در ردیف آبهای متوسط قرار دارد.

استفاده مجدد- آبیاری- فاضلاب تصفیه شده- لجن فعال